ประเทศไทยประสบกับการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ต่ำสุดในภูมิภาคอาเซียน หากไม่นับรวมเมียนมา โดยวงการนักวิชาการต่างชี้ว่าปัญหาหลักมาจาก “กรอบความคิด” ที่กดต่ำความก้าวหน้าของประเทศ ทั้งนี้ประเทศไทยเคยเป็นประเทศที่มีการค้าและการต่างประเทศที่เข้มแข็ง แต่กรอบความคิดบางอย่างได้กัดกร่อนความสามารถในการแข่งขันของเราไปอย่างมาก
“ในอดีตประเทศไทยเป็นประเทศที่อยู่ติดกับแม่น้ำ ติดทะเล ทำให้ประเทศไทยเก่งเรื่องการค้า การต่างประเทศ มาโดยตลอด จะเห็นได้ว่า เจ้านายในอดีต มีการนำฝรั่ง นำคนจีน นำคนแขก มาพัฒนาประเทศ ทำให้เห็นตระกูลดัง ๆในปัจจุบัน มีเชื้อชาติต่างประเทศที่หลากหลาย หากใครทำประโยชน์ให้ประเทศไทยได้ ก็จะดึงมาทำประโยชน์ให้กับประเทศไทย ความเก่งด้านการทูตแบบไผ่ลู่ลม (Bamboo Policy) ทำให้ประเทศไทยอยู่รอดจากสงครามภัยร้ายระดับโลกมาโดยตลอด”
กรอบความคิดที่ 1: การตำหนิทุกอย่างรอบตัว
นักวิชาการชี้ว่า ปัจจุบันเราจะได้ยินแต่เสียงการตำหนิติเตียนรัฐบาลและระบบการบริหารจัดการโดยรวม จนกลายเป็นเรื่องปกติในสังคมไทย ไม่ว่าจะเป็น รัฐบาลไม่ดี รัฐมนตรีแย่ การศึกษาก็ตกต่ำ คนงานก็ฝีมือต่ำ แต่ค่าแรงสูง เครื่องมือ เครื่องจักรก็ล้าสมัย เป็นต้น จะเห็นว่าคนส่วนใหญ่ออกมาตำหนิ แต่มีน้อยคนที่เสนอแนวทางแก้ไข ทำให้เกิดพลังลบและความหมดหวังในประเทศ
กรอบความคิดที่ 2: วลีขายชาติ
การใช้วลี “ขายชาติ” ในการวิพากษ์วิจารณ์นโยบายดึงดูดการลงทุนต่างประเทศ ทำให้นโยบายที่อาจเป็นประโยชน์ต่อประเทศต้องล้มพับ นักวิชาการเห็นว่าควรมีการปรับนโยบายให้สมดุล แต่ไม่ควรใช้วลีนี้ในการวิจารณ์อย่างรุนแรง
เพราะปัจจุบันทุกประเทศต่างเชิญชวนให้มีการลงทุนจากต่างประเทศเราอยู่ในสมรภูมิแย่งกันดึงทุน ดึงธุรกิจใหม่ ดึงคนเก่ง เข้าไปในประเทศเข้าไปสร้างเศรษฐกิจ แน่นอนว่าการกำหนดนโยบายดึงดูด จะต้องมีเงื่อนไขไม่ให้ประเทศไทยเสียเปรียบ แต่ในการคัดค้านนิยมใช้คำว่า “ขายชาติ” ทำให้พังทั้งนโยบาย แทนที่จะช่วยกันเสนอเงื่อนไขเพื่อเติมเต็ม แต่นโยบายล้มพับ จากการมาค้านเพราะสร้างชื่อส่วนตัว ค้านเพราะทุนจากประเทศคู่แข่ง ค้านเพราะทุนของ NGO ค้านเพราะการเมืองฝั่งตรงข้ามสาดโคลนกัน ค้านเพราะนักวิชาการ แทนที่จะเป็นสังคมแห่งการเสนอแนะ แต่กลับใช้คำว่า ขายชาติ เป็นการถล่มกัน ถือเป็นการกัดกร่อนจากภายใน
กรอบความคิดที่ 3: เกลียดทุนใหญ่
การโจมตีบริษัทขนาดใหญ่ในประเทศเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้เศรษฐกิจอ่อนแอ ทั้งที่บริษัทเหล่านี้จ่ายภาษีและสนับสนุนเศรษฐกิจอย่างมาก ทั้งที่ทุนใหญ่จะทำให้เราสามารถแข่งขันในระดับสากลได้
บริษัทขนาดใหญ่มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ เนื่องจากสามารถลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ สร้างงานและส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้บริษัทยังมีศักยภาพในการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ เข้ามาใช้ในประเทศไทย ทำให้เกิดการพัฒนาและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันกับประเทศอื่นๆ
ทุนขนาดใหญ่ยังมีส่วนสำคัญในการจ่ายภาษีให้กับรัฐบาล ซึ่งเป็นรายได้สำคัญที่รัฐบาลนำไปใช้ในการพัฒนาประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการสร้างโครงสร้างพื้นฐาน การศึกษา และสาธารณสุข การสนับสนุนและการเติบโตของทุนขนาดใหญ่จึงเป็นประโยชน์ทั้งต่อเศรษฐกิจของประเทศและประชาชน
กรอบความคิดที่ 4: คนไทยไม่ชอบไปทำงานต่างประเทศ
คนไทยเป็นคนติดบ้านและไม่ชอบทำงานต่างประเทศ จึงทำให้พลาดโอกาสในการพัฒนาความสามารถและประสบการณ์ในระดับสากล นักวิชาการเสนอว่าควรส่งเสริมให้คนไทยกล้าไปทำงานและลงทุนในต่างประเทศมากขึ้น ทั้งนี้เพราะการส่งเสริมให้คนไทยออกไปทำงานและลงทุนในต่างประเทศไม่เพียงแค่เพิ่มประสบการณ์และความเชี่ยวชาญในสายงาน แต่ยังเปิดโลกทัศน์ให้คนไทยคิดใหญ่ มองใหญ่ และเห็นถึงโอกาสที่หลากหลายในตลาดโลก ได้มีโอกาสพัฒนาทักษะและความรู้ เพราะการทำงานในต่างประเทศช่วยให้คนไทยได้เรียนรู้เทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ รวมถึงวิธีการทำงานที่เป็นสากล ซึ่งสามารถนำกลับมาใช้พัฒนาและปรับปรุงการทำงานในประเทศไทยได้
ทั้งยังได้สร้างเครือข่ายระดับนานาชาติ ซึ่งเป็นประโยชน์ในการหาพันธมิตรและการร่วมมือในโครงการต่างๆ มีโอกาสในการนำเข้าทุนและเทคโนโลยีกลับมาพัฒนาประเทศ ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทยในตลาดโลก เพิ่มศักยภาพในการแข่งขันของประเทศไทย ทำให้สามารถนำประสบการณ์เหล่านั้นมาพัฒนาสินค้าและบริการให้มีคุณภาพและมาตรฐานที่สูงขึ้น และถือเป็นการกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ เพราะการที่คนไทยออกไปทำงานและลงทุนในต่างประเทศยังช่วยกระจายความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ โดยไม่ต้องพึ่งพาตลาดในประเทศเพียงอย่างเดียว
กรอบความคิดที่ 5: จีนบุกไทย เราจะบรรลัยแล้ว
ความกลัวว่าประเทศไทยจะไม่สามารถแข่งขันกับทุนจีนได้ ทำให้ประเทศไทยไม่ปรับตัวเข้าสู่สินค้าและบริการที่มีมูลค่าสูง นักวิชาการเสนอว่าควรมีการปรับตัวและร่วมมือกับเทคโนโลยีจากประเทศจีนเพื่อสร้างโอกาสใหม่ การมองจีนในมุมบวกจะเห็นว่าทุนจากจีนมักมาพร้อมกับเทคโนโลยีใหม่ๆ และนวัตกรรม ซึ่งประเทศไทยสามารถนำมาใช้พัฒนาอุตสาหกรรมของตนให้ทันสมัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น การร่วมมือกับทุนจีนในการนำเทคโนโลยีเหล่านี้เข้ามาใช้จะเป็นการยกระดับการผลิตและบริการของไทยให้มีมูลค่าสูงขึ้น ทั้งยังเป็นการสร้างโอกาสในการเติบโตทั้งด้านการลงทุนและการขยายธุรกิจของไทย การที่บริษัทจันเข้ามาลงทุนในไทยจะสร้างงานและเสริมสร้างเศรษฐกิจในท้องถิ่น การสร้างความร่วมมือและการเปิดรับทุนจากจีนจึงเป็นโอกาสที่ดีในการเติบโต
กรอบความคิดที่ 6: คนไทยกำลังถูกแย่งงาน
การกลัวว่าจะถูกแย่งงานจากแรงงานต่างชาติ ทำให้เกิดกรอบความคิดนี้ ทั้งที่ในความเป็นจริง งานยุคใหม่จำนวนมากต้องการความรู้และทักษะที่คนไทยยังขาด นักวิชาการเห็นว่าการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมเป็นสิ่งที่จำเป็นในการเพิ่มศักยภาพและความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทยในตลาดแรงงานและในเศรษฐกิจระดับโลก การลงทุนในการศึกษาและการพัฒนาทักษะจะช่วยให้คนไทยสามารถทำงานในสายงานที่มีอนาคตและไม่ต้องกลัวการถูกแย่งงานจากแรงงานต่างชาติ
ประเทศไทยยังการขาดแคลนทักษะเฉพาะด้าน งานยุคใหม่จำนวนมากต้องการทักษะเฉพาะด้านที่คนไทยยังขาด เช่น การพัฒนา AI การผลิตหุ่นยนต์ เทคโนโลยีอวกาศ และการเขียนโปรแกรม หากเราพัฒนาบุคลากรในด้านเหล่านี้ คนไทยจะสามารถทำงานในสายงานที่มีมูลค่าสูงและเป็นที่ต้องการได้โดยไม่ต้องพึ่งพาแรงงานต่างชาติ
งานยุคใหม่ 80% เป็นงานที่คนไทยไม่เคยทำมาก่อน การเปิดโอกาสให้คนไทยได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะใหม่ๆ จะช่วยให้คนไทยสามารถทำงานในสายงานที่มีอนาคตและมูลค่าสูงได้
กรอบความคิดที่ 7: คนไทยยังเลี่ยงภาษี
การเลี่ยงภาษียังคงเป็นเรื่องปกติในสังคมไทย ทำให้ประเทศขาดรายได้จากภาษีเพื่อนำมาใช้พัฒนาประเทศ นักวิชาการชี้ว่าควรมีการขยายฐานการเก็บภาษีและจัดสรรงบประมาณเพื่อการพัฒนาระยะกลางและระยะยาว
ประเทศไทยมีกำลังแรงงาน 39 ล้านคน แต่กลับมีผู้อยู่ในระบบภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเพียง 10 ล้านคน ยิ่งไปกว่านั้นพบว่ามีผู้ที่ต้องเสียภาษีจริงเพียง 4 ล้านคน ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนประมาณ 10% ของกำลังแรงงานเท่านั้น ภาษีถือเป็นแหล่งรายได้หลักของรัฐ หากไม่คิดที่จะขยายฐานการเก็บภาษี ประเทศก็เสื่อมลง เพราะงานเงินไปพัฒนาประเทศ ส่วนภาครัฐก็ควรจัดสรรงบประมาณเพื่อการพัฒนาระยะกลางและระยะยาวมากขึ้น
กรอบความคิดที่ 8: คนสำเร็จ คนรวย เท่ากับคนโกง
การมองว่าคนรวยหรือคนที่ประสบความสำเร็จต้องเป็นคนโกงเป็นกรอบความคิดที่ฝังรากลึกในสังคมไทย ซึ่งทำให้เกิดผลกระทบด้านลบต่อการพัฒนาและการเจริญเติบโตของประเทศ นักวิชาการเสนอว่าควรเปลี่ยนแปลงกรอบความคิดนี้เป็นการเลือกเรียนรู้และชื่นชมความสำเร็จแทน
เหตุผลที่คนรวย คนสำเร็จไม่จำเป็นต้องเป็นคนโกง หลายคนที่ประสบความสำเร็จและร่ำรวยได้ทำงานหนักและอุทิศตนให้กับงานของพวกเขามาอย่างยาวนาน การมีวินัย ความอดทน และการมุ่งมั่นทำให้พวกเขาสามารถก้าวข้ามอุปสรรคและประสบความสำเร็จได้ คนรวยและคนที่ประสบความสำเร็จหลายคนได้รับการศึกษาที่ดีและมีความรู้ความสามารถที่หลากหลาย ทำให้พวกเขาสามารถนำความรู้นั้นมาใช้ในการทำงานและการดำเนินธุรกิจ
ส่วนคนที่ประสบความสำเร็จมักมีความสามารถในการคิดนอกกรอบและสร้างนวัตกรรมใหม่ๆ ที่ตอบสนองความต้องการของตลาด พวกเขาไม่เพียงแค่ทำตามสิ่งที่มีอยู่แล้ว แต่ยังสร้างสิ่งใหม่ๆ ที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนา และนอกจากนี้พบว่าการมีทักษะในการบริหารจัดการที่ดีเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้คนสามารถประสบความสำเร็จได้ การจัดการทรัพยากร การวางแผน และการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพเป็นสิ่งที่ช่วยให้ธุรกิจและโครงการต่างๆ ประสบความสำเร็จ
คนที่ประสบความสำเร็จและร่ำรวยไม่จำเป็นต้องเป็นคนโกง หลายคนมีจรรยาบรรณและความซื่อสัตย์ในการทำงานและการดำเนินธุรกิจ การรักษาความซื่อสัตย์และการทำงานด้วยความโปร่งใสเป็นสิ่งที่ทำให้พวกเขาได้รับความไว้วางใจจากลูกค้าและพันธมิตร
กรอบความคิดที่ 9: เงินรั่วไหล ยาเสพติด การพนัน เห็นได้ในโซเชียลเป็นเรื่องปกติ
เงินที่รั่วไหลออกนอกประเทศจากการเล่นพนันออนไลน์และยาเสพติด ทำให้เศรษฐกิจของประเทศอ่อนแอลง นักวิชาการชี้ว่าควรมีการควบคุมและนำเรื่องสีเทาเข้าสู่ระบบเพื่อให้สามารถตรวจสอบได้
เงิน 1ใน 3 ของระบบเศรษฐกิจไหลออกนอกประเทศ โดยไม่กลับมาพัฒนาประเทศ นั่นคือ พวกพนันออนไลน์ ยาเสพติด ขณะที่คนส่วนใหญ่ของประเทศไทยไม่เห็นด้วยเรื่องการเอามาทำคาสิโนถูกกฎหมาย แต่กลับปล่อยให้มีบ่อนผิดกฎหมาย มีพนันออนไลน์ ที่ให้เงินออกนอกระบบจำนวนมาก ดังนั้น ต้องเอาเรื่องสีเทา มาอยู่ในระบบ ตรวจสอบได้ให้หมด ประเทศไทยรั่วไหลจากเงินนอกระบบเยอะมาก
จากกรอบความคิดทั้ง 9 ข้อ นักวิชาการเห็นว่าหากประเทศไทยยังไม่สามารถปรับเปลี่ยนวิธีคิดและเปิดใจเรียนรู้ได้ ประเทศก็จะยังคงอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถแข่งขันได้ในระดับสากล แต่หากสามารถปรับตัวและเปลี่ยนแปลงกรอบความคิดเหล่านี้ได้ ประเทศไทยก็จะมีโอกาสเจริญก้าวหน้าและเป็นผู้นำในอาเซียนได้อย่างแน่นอน
