เขตรักพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง มีพื้นที่ประมาณ 560,593 ไร่ สภาพทั่วไปเป็นพื้นที่ราบสูง อากาศเย็นตลอดปี ตั้งอยู่ในบริเวณท้องที่ อ.วังสะพุง ภูเรือ ด่านซ้าย และ อ.ภูหลวง เป็นพื้นที่มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มากที่สุดของจังหวัดเลย โดยเฉพาะช้างป่าที่ขยายพันธุ์ขึ้นเรื่อย ๆ จากความอุดมสมบูรณ์ของสภาพป่า และจากการอนุรักษ์ดูแลอย่างเข้มแข็งของเจ้าหน้าที่ฯเกือบ 200 ตัว ในฤดูหนาวต้องประสบกับภาวะอากาศหนาวเย็นจัด ประกอบกับพืชอาหารสัตว์ป่าหลักของสัตว์ป่า ช้างป่าจึงอพยพ เดินทางลงสู่ด้านล่างของภูมากกว่าช่วงฤดูฝน
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อเวลา 08.00 น.วันที่ 11 ธ.ค.2564 นายจิรชัย อาคะจักร นักวิทยาศาสตร์ชำนาญการพิเศษ ทำหน้าที่หัวหน้าสถานีวิจัยสัตว์ป่าภูหลวงกล่าวว่า เนื่องในช่วงนี้ช้างได้ออกมาหากินกลับขุมชนมาครับและทีมงานเฝ้าระวังช้างได้ทำงานทุกวันวันและการเดินทางเฝ้าช้างแต่ละคืนไม่มีค่าน้ำมัน ได้ยินหลายทีมบ่นว่าบ่มีน้ำมัน มีชาวบ้านโทรมาบอกวาให้ออกไปช่วยครับแต่ก็เห็นใจทุกทีมการที่ออกช่วยชาวบ้านแต่ละคืนครับ แต่ในความคิดผมเราควรใช้เงินที่เหลือเอาออกมาเป็นค่าน้ำมันทีมทีออกงาน เพราะช่วงนี้ช้างออกจากป่ามามากแล้วอยากให้หัวหน้าศูนย์ประชุมใหญ่ครับและเราหาทางออกช่วยกันครับ ช่วงนี้ช้างป่า กระจายตัวไปตามแหล่งอาหารที่เป็นแรงดึงดูด เท่าที่ลงพื้นที่ตรวจสอบเมื่อวันที่ 7ธ.ค.2564 ที่ผ่านมา พบแหล่งอาหารช้างที่เป็นพืชเกษตร(มันสำปะหลัง อ้อย..มีน้อยลงมากๆ กล้วยน้ำหว้า กระจายตามบ่อน้ำ) ส่วนนาข้าวนาจะเก็บเกี่ยวหมดแล้ว ส่วนกระท่อมหรือเถียงนาโปรดช่วยกันงดการเก็บเกลือ น้ำปลาหรือปุ๋ยยูเลียไว้เดี๋ยวช้างป่าจะเข้าไปรื้อค้น ส่วนข้าวเปลือกควรเก็บให้มิดชิด และ ช่วงนี้ช้างป่าเพศผู้กำลังเข้าสู่ช่วงตกมัน ฤดูกาลผสมพันธุ์ พฤติกรรมและความหงุดหงิดจะเพิ่มขึ้น โปรดใช้ความระมัดระวังในการเดินทางเข้าพื้นที่ การเกษตรและการเดินทางยามค่ำคืน
สำหรับปัญหาช้างป่าออกมาจากป่าหากินพืชผลทางการเกษตร และเข้าหมู่บ้านทำลายสิ่งปลูกสร้างของประชาชนได้รับความเสียหายในด้านพฤติกรรม –องค์ประกอบหลัก 1.ป่าคือเป็นแหล่งพักพิงที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหลายชนิดที่ร่วมอาศัยอยู่ด้วยซึ่งมีต้นไม้ใบหญ้าถ้ำก้อนหินภูเขาและเป็นต้นกำเนิดของน้ำให้มีความอุดมสมบูรณ์มีพืชที่สัตว์กินได้และกินไม่ได้ตามช่วงระยะเวลาจะมีการเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาลตามพื้นที่เขตุหรือภูมิภาคในแต่ละประเทศนั้นๆ 2.ช้างป่า เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองที่มีลักษณะตัวโตและมีน้ำหนักมากสามารถรับการเรียนรู้จากมนุษย์และมีความสามารใกล้เคียงพอกันกับมนุษย์เป็นสัตว์ตาต่ำมักชอบออกหากินในเวลากลางคืนส่วนกลางวันมักจะอยู่ใกล้แหล่งน้ำและในที่ล่มชอบอยู่รวมกันเป็นกลุ่มมีมากกว่าสามตัวขึ้นไปและกระจายอยู่ตามป่าและมีผู้นำคือจ่าฝูง 3.มนุษย์ หรือคนนั้นก็มีได้ริเริ่มจากชนเผ่าหรือเชื้อชาติมีอารยะธรรม ธรรมเนียมประเพณีสืบต่อเนื่องกันมาจากรุ่นสู่รุ่นอาศัยอยู่รวมกันเป็นครอบครัวหลายครอบครัวก่อเกิดมีจำนวนประชากรเพิ่มขึ้นพอที่ตั้งเป็นหมู่บ้านชุมชนรวมกันเป็นตำบลและอำเภอจังหวัดรวมประชากรกันเป็นประเทศชาติหรือภูมิภาคและโลกต่อไปอีก
ปัญหาด้านทางสังคมและทรัพยากรกับสิ่งแวดล้อมจากภัยธรรมชาติ ปัญหาที่ขอยิบยกขึ้นมาเป็นข้อที่ให้ทุกคนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ก็คงต้องเป็นปัญหาช้างป่าภูหลวงที่ออกมาจากในเขตุอุทยานรักษาพันธุ์สัตว์ป่าที่ทุกคนต้องร่วมคิดร่วมใจร่วมแรงทำงาน ให้เกิดความสามัคคีในการแก้ไขปัญหาเพื่อที่จะหาทางออกของปัญหานี้ให้ได้โดยเร็ว ไม่ทิ้งภาระหน้าที่ไปให้คนใดคนหนึ่งรับผิดชอบ เราต้องทำงานอย่างเป็นระบบหรือมีระเบียบในการช่วยเหลือหาวิธีแก้ไขปัญหาให้ถูกทาง และในส่วนพื้นที่ที่มีช้างป่าเข้ามาในหมู่บ้านผู้นำฝายปกครองหมู่บ้าน ควรที่จัดให้มีกำลังเวรยามตรวจตาความสงบเรียบร้อย หรือนำสัตว์เลี้ยงประเภทสุนัขมาใช้ป้องกันบริเวณที่เป็นเสี่ยง เพื่อส่งสัญญาณให้กับคนที่อยู่ในหมู่บ้านทราบ หรือใช้ไฟจากพลังงานแสงอาทิตย์มาไว้รอบบ้าน หรือสิ่งปลูกสร้างหรือมีอุปกรณ์อื่นๆที่ใช้ได้ผลดีกว่านี้ สามารถส่งสัญญาณแจ้งบอกล่วงหน้าได้ ส่วนเรื่องงบประมาณค่าน้ำมันหรือเบี้ยเลี้ยง ชุดอุปกรณ์ในการเอื้อในการออก ว4 จะให้เป็นหน้าที่ของผู้บริหารท้องถิ่นจะเล็งเห็นความสำคัญความเดือดร้อนมากน้อยของราษฎร ความคิดส่วนตัวของตน
นายประยูร ทองแนบ ราษฎรชุดอาสาเฝ้าระวังช้างป่าภูหลวงฯ กล่าวว่า กรณีช้างเข้าใกล้ชุมชนหรือเข้าเขตหมู่บ้านช่วยโทรประสานโดยตรงกับจนท.เขตฯภูหลวงที่ท่านหน.เขตฯภูหลวงมอบหมายให้ประสานการปฏิบัติงานร่วมกับชุมชนชุดจิตอาสาเฝ้าระวังช้างป่า เพราะแต่ละปีมีการสูญเสียทรัพย์สินของราษฎรจากช้างป่าเข้าทำลายและการฟื้นฟูช่วยเหลือเยียวยาแก่ผู้ที่เสียชีวิต อีกด้วย.
ภาพ/ข่าว บุญชู ศรีไตรภพ ผู้สื่อข่าวภูมิภาค จ.เลย
