วันที่ 5 พ.ค. 2565 ผู้สื่อข่าวรายงานการเตรียมจัดงานประเพณีผีขนน้ำ งานประจำปีของชาวบ้าน ต.นาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย ที่จัดขึ้นมาในช่วงวันวิสาขบูชาวันสำคัญทางพุทธศาสนา จัดขึ้นเพื่อเป็นการขอฝนในวิถีชีวิตเกษตรกรรมที่สืบทอดกันมากว่า 300 ปี กล่าวกันว่าชาวบ้านนาซ่าว แต่เดิมเป็นคนไทยพวน อพยพมาจากฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง มาตั้งหลักแหล่งทำเกษตรกรรมที่ นาซำหว้า “ผีขนน้ำ” หรือชื่อเรียกอีกแบบหนึ่งว่า “แมงหน้างาม” การละเล่นพื้นบ้านที่สืบสานกันมายาวนานของชาวบ้านนาซ่าว ต.นาซ่าว ฯ ปีนี้กำหนดจัดขึ้นในวันแรม 1-3 ค่ำเดือน 6 ระหว่าง วันที่ 16-18 พ.ค.65 ในช่วงวันวิสาขบูชา ณ วัดโพธิ์ศรี ต.นาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย จะมีพิธีเปิดงานในเวลา 11.30 .วันที่ 17 พ.ค.65
นายอวิรุจน์ ศรีพันธ์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลนาซ่าว กล่าวว่า “ผีขนน้ำ” เป็นการละเล่นที่สืบทอดกันมายาวนานของชาวนาซ่าว ที่จากเดิมคือชนกลุ่มน้อยเผ่าไทยพวน ที่อพยพมาจากเมืองหลวงพระบาง ได้มาตั้งหลักแหล่งกันที่บ้านนาซำหว้า และในสมัยนั้นชาวบ้านยังไม่มีที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ จึงนับถือผีบรรพบุรุษและผีปู่ย่า และเชื่อกันว่าการเล่นผีขนน้ำ คือพิธีกรรมไหว้ผีบรรพบุรุษที่ชาวบ้านรวมตัวกันจัดขึ้น หรือเรียกว่า “เลี้ยงบ้าน” เพื่อแสดงความเคารพและตอบแทนบุญคุณ “ผีเจ้าปู่” ที่ให้ความคุ้มครองให้ชาวบ้านอยู่เย็นเป็นสุข ฝนตกต้องตามฤดูกาล และมีพืชผลอุดมสมบูรณ์ แต่เดิมการบวงสรวงนั้น จะมีการนำวัว ควาย มาเพื่อเป็นเครื่องเซ่นสังเวยตามพิธีกรรม แต่ในเวลาต่อมา ผีเจ้าปู่ได้บอกความผ่านร่างทรงว่าให้ชาวบ้านทำ “แมงหน้างาม” หรือ “ผีขน” ขึ้น แทนการนำ วัว ควาย ซึ่งมีบุญคุณต่อชาวบ้านมาฆ่าเพื่อเป็นเครื่องสังเวยบูชา รวมถึงยังเป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลตอบแทนบุญคุณของวัว ควาย ที่มีต่อชาวบ้านอีกทางหนึ่งด้วย อีกหนึ่งความเชื่อคือ ชาวบ้านเชื่อกันว่า “ผีขนน้ำ” เป็นวิญญาณของสัตว์จำพวก วัว ควาย ที่ตายไปแล้วยังล่องลอยวนเวียนอยู่ตามที่เคยอาศัย เพราะมักจะมีคนได้ยินเสียงกระดึงหรือกระดิ่ง พบแต่ขนไม่เห็นตัวตน จึงเรียกว่า “ผีขนวัว ผีขนควาย” ในยุคแรกๆ ชาวบ้านจะพากันเรียกผีขนน้ำว่า “การละเล่นผีขน” แต่ทุกครั้งหลังจบการละเล่นผีขนฝนมักจะตก ชาวบ้านจึงพากันเปลี่ยนเรียกว่า “ผีขนน้ำ” เพราะขนน้ำมาจากฟ้า จนกลายเป็นชื่อที่เรียกกันติดปากจนทุกวันนี้
สำหรับวันที่ใช้ละเล่นผีขนน้ำในปัจจุบัน ได้กำหนดไว้ระหว่าง แรม 1-3 ค่ำ หลังวันเพ็ญเดือนหก(วันวิสาขบูชา) วันจันทร์ที่ 16 พฤษภาคม 2565 ชมคอนเสิร์ตลำซิ่ง ณ วัดโพธิ์ศรี บ้านนาซ่าวฯ . ขบวนแห่ดอกไม้ ตอนค่ำ ร่วมสนุกรำวงชาวบ้านย้อนยุค วันอังคารที่ 17 พฤษภาคม 2565 เวลา 09.00 น. ชมขวนแห่ผีขนน้ำ (เริ่มต้นจากศาลเจ้าปูนาซ่าว) เวลา 11.30 น. พิธีเปิดงานฯ ณ วัดโพธิ์ศรี ช่วงบ่าย ชมการจุดบั้งไฟ กลางคืน ชมคอนเสิร์ตหมอลำคณะ “ดอกคูณ” มิวสิค และ วันพุธที่ 18 พฤษภาคม 2565 ช่วงเช้า ทำบุญตักบาตร ณ วัดโพธิ์ศรี กลางคืน ชมคอนเสิร์ตหมอลำคณะ “ดอกคูณ” มิวสิค.
ภาพ/ข่าว บุญชู ศรีไตรภพ ผู้สื่อข่าวภูมิภาค จ.เลย
