“กรมธนารักษ์” เซ็นสัญญาท่อส่งน้ำ EEC แล้วไม่รอศาลฯพิพากษาจบคดี

การที่ศาลปกครองชั้นต้น รับคำขอเกี่ยวกับวิธีการชั่วคราวก่อนการพิพากษาลงวันที่ 1 สิงหาคม 2565 และมีคำสั่งให้ทุเลาการบังคับการดำเนินการตามประกาศเชิญชวนเอกชนเพื่อบริหารและดำเนินการระบบท่อส่งน้ำสายหลักในภาคตะวันออก ฉบับลงวันที่ 10 กันยายน 2564 ซึ่งมีผลเป็นการให้ระงับการดำเนินการลงนามในสัญญาโครงการบริหารและดำเนินกิจการระบบท่อส่งน้ำสายหลักในภาคตะวันออก ในวันที่ 3 สิงหาคม 2565 เป็นการฉุกเฉินตามข้อ 72/1 แห่งระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ.2543 ไว้เป็นการชั่วคราวก่อนการพิพากษา หรือมีคำสั่งชี้ขาดคดีหรือจนกว่าศาลจะมีคำสั่งเป็นอย่างอื่นนั้น ศาลปกครองสูงสุดไม่เห็นพ้องด้วย

ศาลปกครองสูงสุด จึงมีคำสั่ง ที่ 650/2565 ลงวันที่ 21 ก.ย.2565 กลับคำสั่งของศาลปกครองชั้นต้น เป็นยกคำขอของผู้ฟ้องคดี

ทั้งนี้ภายหลังการลงนามสัญญา ระหว่าง กรมธนารักษ์ กับ บริษัท วงษ์สยามก่อสร้าง จำกัด ทางด้าน นายประภาศ อธิบดีกรมธนารักษ์ ได้ชี้แจงเหตุผลและความจำเป็นต้องเร่งดำเนินการ โดยไม่รอกระบวนการวินิจฉัยคดีของศาลปกครองในส่วนของคดีหลัก เรื่องการยกเลิกประมูลครั้งที่ 1 ว่า โดยข้อเท็จจริง กรมธนารักษ์มีความเชื่อมั่นในเรื่องกระบวนการดำเนินการ และมีความพร้อมเรื่องเซ็นสัญญามาตั้งแต่ต้น เพียงแต่ติดเงื่อนไขการร้องขอให้มีการตรวจสอบ ทำให้ต้องเลื่อนลงนามสัญญามาถึง 2 ครั้ง

คือ ในครั้งแรกเมื่อ เดือน พ.ค.2565 หลังจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง มีคำสั่งให้ตรวจสอบความโปร่งใสในการประมูล และ ครั้งที่สองในเดือน ส.ค.2565 ภายหลังศาลปกครองกลาง มีคำสั่งฉุกเฉินให้ระงับการเซ็นสัญญา ดังนั้นเมื่อศาลปกครองสูงสุดมีคำสั่งยกคำร้องการคุ้มครองชั่วคราว กรมธนารักษ์จึงไม่มีเหตุผลจะต้องชะลอการลงนามอีกต่อไป เพราะหากยังไม่มีการลงนามสัญญา ทั้งภาครัฐและเอกชนที่เป็นผู้ชนะการประมูล จะเสียประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย พร้อมยืนยันการดำเนินโครงการประมูลครั้งนี้ เป็นการดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมายอย่างครบถ้วน โดยเฉพาะการปฎิบัติตามมติของคณะกรรมการที่ราชพัสดุ รวมถึงคณะกรรมการคัดเลือกอีกด้วย

ส่วนประเด็นการลงนามสัญญา นายประภาศ ระบุว่า เป็นหลักข้อตกลงดำเนินโครงการ ระหว่างกรมธนารักษ์ กับบริษัทผู้ชนะการประมูล แต่ทั้งนี้บริษัทเอกชน ยังไม่สามารถเข้าไปบริหารโครงการได้ทันที แต่จะเข้าไปดำเนินการบริหารได้ ต่อเมื่อมีการส่งมอบทรัพย์สินให้แก่บริษัทวงษ์สยามก่อสร้าง โดยกรมธนารักษ์ จะส่งหนังสือไปยังบริษัท อีสท์ วอเตอร์ จำกัด ในฐานะผู้บริหารโครงการในปัจจุบัน ให้ดำเนินการส่งมอบพื้นที่ โดยเฉพาะในส่วนของท่อส่งน้ำที่ไม่มีสัญญาเช่า ขณะที่ส่วนมีสัญญาเช่า คงต้องสิ้นสุดสัญญาในวันที่ 31 ธ.ค.2566

ส่วนเงื่อนไขการชำระค่าแรกเข้า และ ผลประโยชน์ต่างตอบแทน นายประภาศ ระบุว่า การประมูลโครงการท่อส่งน้ำอีอีซีดังกล่าว มีระยะเวลาการเช่าจำนวน 30 ปี โดยมีข้อตกลงเรื่องการให้ผลตอบแทนแก่รัฐ รวมประมาณ 2.5 หมื่นล้านบาท แบ่งเป็น 1.ค่าแรกเข้าจำนวน 1,450 ล้านบาท กำหนดชำระครั้งแรก ในการเซ็นสัญญาจำนวน 580 ล้านบาท และเมื่อส่งมอบทรัพย์สินอีก 870 ล้านบาท 2.ผลประโยชน์ตอบแทนรายปีๆละ 2,908 ล้านบาท และ 3.ส่วนแบ่งรายได้รายปีๆละ 21,335 ล้านบาท

ขณะเดียวกัน เมื่อมีการสอบถามย้ำ ถึงความเร่งรีบลงนามสัญญา ภายหลังศาลปกครองสูงสุดได้ยกคำร้องคุ้มครองชั่วคราวเพียงแค่วันเดียว และไม่รอคำพิพากษาคดีหลักให้สิ้นสุดก่อน นายประภาศ ระบุว่า การตัดสินใจลงนามวันนี้ ( 23 ก.ย.65) เป็นสิ่งที่ตนเองในฐานะอธิบดีกรมธนารักษ์ ให้ความสำคัญและตระหนักมากที่สุด เพราะความล่าช้าที่เกิดขึ้น มีผลต่อความเสียหายรายวัน และผลประโยชน์ตอบแทนที่มีความต่างกัน โดยการลงนามวันนี้ ( 23 ก.ย.65 ) ทำให้มีเงินเข้ารัฐทันทีถึง 600 ล้านบาท แต่ถ้าหากการลงนามล่าช้าออกไปอีกเพียง 1 วัน ก็จะมีความเสียโอกาส เสียประโยชน์เกิดขึ้นตลอดเวลา

และยังอาจเป็นความเสี่ยงที่เกิดขึ้นในอนาคต จึงเป็นที่มาของการตัดสินใจลงนาม โดยไม่มีเหตุต้องปล่อยให้เกิดความล่าช้าออกไปอีก รวมถึงกรณีที่ศาลปกครองยังไม่มีคำพิพากษาคดีหลัก ส่วนตัวยืนยันว่าไม่มีผลกระทบต่อการดำเนินโครงการนี้แน่นอน แต่จะส่งผลกระทบต่อกรมธนารักษ์ในการถูกฟ้องร้องทั้งคดีเเพ่งและคดีอาญา

โดยหากผลของคดีออกมาเป็นบวกกับกรมธนารักษ์ เรื่องทุกอย่างก็จบ แต่หากผลออกมาเป็นลบ ก็จะต้องว่ากันไปตามคำพิพากษา หากคำพิพากษาระบุให้การประมูลครั้งแรกเป็นไปโดยชอบ ก็ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขการประมูลครั้งที่ 1 ประเด็นสำคัญคือ ในรายละเอียดของสัญญากำหนดไว้ชัดเจนว่า ผู้ประมูลโครงการจะเรียกค่าเสียหายจากภาครัฐไม่ได้ ซึ่งกรมธนารักษ์ ได้มีการป้องกันส่วนนี้ไว้แล้ว จึงยืนยันได้ว่าจะไม่มีการจ่ายค่าโง่ใด ๆ เกิดขึ้นแน่นอน

ในทางตรงข้าม หากกรมธนารักษ์ ไม่สามารถลงนามสัญญา กับ บริษัท วงษ์สยามก่อสร้าง ได้ กรมฯจะดำเนินการฟ้องร้องกับอีสวอเตอร์ ในฐานะผู้ร้องหรือไม่นั้น นายประภาศ ระบุว่า กรมฯจะต้องพิจารณาและหารือกับอัยการสูงสุดก่อน โดยขณะนี้ยังมีคดีที่อีสวอเตอร์ฟ้องร้องต่อศาลปกครอง ในเรื่องของการยกเลิกกระบวนการคัดเลือกครั้งที่ 1 และ การคัดเลือกผู้ชนะการประมูลในครั้งที่ 2 ซึ่งหากศาลปกครองสูงสุดมีคำสั่งเห็นด้วยกับคำฟ้องร้องนั้น การเซ็นสัญญากับบริษัทวงษ์สยามก่อสร้าง จะต้องถือเป็นโมฆะ แต่กรมฯไม่ต้องรับผิดชอบความเสียหายแก่ บริษัท วงษ์สยามฯ ที่ได้เข้ามาดำเนินโครงการ เพราะในสัญญาได้เขียนเรื่องนี้ไว้อย่างชัดเจนแล้ว