ปกรณ์ นิลประพันธ์
ผมออกจะไม่เห็นด้วยว่า generation gap คือปัญหา เพราะ generation gap มีและดำรงอยู่อย่างต่อเนื่องพร้อมกับมนุษยชาติ ความเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างสังคม สงคราม เศรษฐกิจ การดำรงชีวิต การประกอบอาชีพที่เปลี่ยนแปลงไป เป็นปัจจัยที่ทำให้วิถีชีวิตค่อย ๆ แปรผันไปอย่างช้า ๆ เช่น จากครอบครัวขยาย เป็นครอบครัวเดี่ยว จากครอบครัวเดี่ยว เป็นห้องเดี่ยว ผู้คนกลายเป็น “คนเหงา” โดยไม่รู้ตัว
ปัจจัยความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีการสื่อสารและอินเทอร์เน็ต เข้ามาเติมเต็มความอ้างว้างนี้ รับเฉพาะในเรื่องที่ตรงจริตของตัวเอง ปิดกั้นและปฏิเสธสิ่งที่ไม่ตรงจริต เป็น individualism society ที่เกือบสมบูรณ์ common good เป็นอะไรที่แทบจะไม่มีใครสนใจ จึงไม่แปลกใจว่าทำไมทุกหัวระแหงในโลกนี้ถึงมีแต่ความแตกแยกในระดับปัจเจก ตัวกูของกูมาก่อน ส่วนรวมเป็นหน้าที่ของรัฐไม่ใช่ฉัน ฉันจะทำเพื่อส่วนรวมหากฉันสมัครใจที่จะทำเช่นนั้น
สภาวะเช่นนี้ต่างจากช่วงก่อน 1970s มากมายนัก กล่าวได้ว่า นับแต่มีคลื่นลูกที่สามของทอฟเล่อร์ เกิดขึ้น ทุกอย่างอวยให้เกิด individualism ตอบสนองแต่ละ segment ได้อย่างมีประสิทธิผล สร้างค่านิยมใหม่ขึ้นมา
ดังนั้น ในทัศนะผม อย่าได้ไปกล่าวโทษ generation gap เพราะมันหยาบมาก คลื่นลูกที่สามต่างหากที่มัน shape up individualism society ให้เกิดขึ้นมาตั้งแต่ 1980s แล้ว และพวกเราที่มีอายุหกสิบลงมา สามารถถูกจัดไว้ในกลุ่มนี้ได้ทั้งหมด ไม่ใช่ว่า Gen X Gen Y Gen Z Gen Me การอบรมบ่มเพาะให้กลับไปเป็นเหมือนเดิมที่ยึด Common good ก่อน สละชีพเพื่อชาติ ทำอะไรเพื่อส่วนรวม อะไรทำนองนี้จะ ถูกตั้งคำถามทันทีว่า for what? เข้าใจได้ยากมากเพราะมันขัดต่อสิ่งที่เป็นอยู่ในสังคม
แต่ถ้าบอกได้ว่าฉันจะได้อะไรที่ฉันพอใจได้เร็ว ๆ หรือนั่นตรงกับเรื่องที่ฉันไม่พอใจอยู่พอดี อันนั้นแลจะได้รับการตอบรับอย่างดี เข่น ทำน้อยได้มาก (ชีวิตจริงมีที่ไหน?) แก้จนในสามปี (ได้ยินมาขาตินึงแล้ว ยังไม่หายจน) ราคาผลผลิตสูงขึ้น (มันก็สูงขึ้นทุกปีตามอัตราเงินเฟ้อนั่นแหละ) ไม่ขัดแย้ง (ความต้องการของทุกคนแตกต่าง จะไม่ขัดแย้งได้ยังไง?) พักหนี้ ตั้งกองทุน (เอาเงินที่ไหนมา?) พลังงานราคาถูก (ก็แพงขึ้นทั่วโลกจนประท้วงกันวุ่นวาย) น้ำไม่ท่วม ฝนไม่แล้ง (climate change รุนแรงมากขึ้นทั้งโลก จะไม่โดนอยู่คนเดียวได้หรือ?) เป็นต้น
ต้องทันต่อการเปลี่ยนแปลงนะครับ มันลึกเกินจะอ้างแต่ generation gap หยาบ ๆ อย่างเดียวแล้ว