ปูมหลัง อิสมาอิล ฮานีเยห์ ผู้นำการเมืองฮามาส
โลกต้องระทึกอีกครั้งว่าการลอบสังหาร อิสมาอิล ฮานีเยห์ ผู้นำสายการเมืองของฮามาส จะส่งผลอย่างไรต่อการเจรจาหยุดยิง จะทำให้ไฟสงครามที่ยืดเยื้อมานาน 9 เดือน ลุกโชนหนักกว่าเดิมหรือไม่ เมื่อแกนนำที่เป็นโฉมหน้าการทูต สิ้นชีพอย่างเหนือคาดคิด อีกทั้งยังเป็นการลอบสังหารกลางกรุงเตหะราน ที่อิหร่านคงยากจะอยู่เฉยได้
อิสมาอิล ฮานีเยห์ กลายเป็นเจ้าหน้าที่ระดับสูงสุดของฮามาส ที่ถูกลอบสังหาร นับตั้งแต่สงครามกาซ่าเปิดฉาก อิหร่านระบุว่า ผู้นำฮามาสเสียชีวิต หลังถูกโจมตีด้วยมิสไซล์ยิงจากอากาศ ถล่มบ้านพักรับรองพิเศษสำหรับทหารผ่านศึก ในกรุงเตหะราน หลังจากเข้าร่วมพิธีสาบานตนรับตำแหน่งประธานาธิบดีคนใหม่อิหร่าน ของนายมาซู้ด เปเซชเคียน
ฮานีเยห์ เกิดเมื่อปี 2506 ในค่ายผู้ลี้ภัยชาตี ใกล้กับ กาซา ซิตี้ เรียนหนังสือที่โรงเรียนที่สหประชาชาติให้ทุนสนับสนุน พ่อแม่เป็นผู้ลี้ภัยที่ถูกอิสราเอลขับไล่มาจากอัสคาลัน ที่ต่อมา กลายเป็นเมืองอิสราเอลในชื่อ อัชเคลอน จบการศึกษาด้านวรรณกรรมอาหรับ จากมหาวิทยาลัยอิสลามกาซา เข้าร่วมกับฮามาสตั้งแต่เรียนมหาวิทยาลัย ในปี 2530 ปีที่ก่อตั้งฮามาส ท่ามกลางอินติฟาดะห์ หรือการลุกฮือขึ้นต่อสู้กับการยึดครองของอิสราเอลครั้งแรก ที่ลากยาวถึงปี 2536 เขาถูกจำคุกในอิสราเอลหลายครั้ง วนเวียนกับการถูกเนรเทศ และกลับกาซา
ฮานีเยห์เป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ ในช่วงดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีปาเลสไตน์ หลังฮามาสชนะการเลือกตั้งทั่วไปในปี 2549 แต่ถูกประธานาธิบดี มาห์มูด อับบาส ปลดจากตำแหน่งในปี 2560 ตอกย้ำความขัดแข้งทางการเมืองร้าวลึกระหว่างกลุ่มฟาตะห์กับฮามาส ในปีเดียวกัน ฮานีเยห์ขึ้นเป็นผู้นำปีกการเมืองของฮามาส และบริหารฉนวนกาซ่า ขณะที่สหรัฐขึ้นบัญชีเป็นผู้ก่อการร้ายระดับโลก แต่ฮานีเยห์ยังสามารถเดินทางไปไหนมาไหนได้ พบปะกับผู้นำประเทศต่าง ๆ ในฐานะหัวหน้าฝ่ายการเมืองของฮามาส
นักการทูตส่วนใหญ่มองว่า ฮานีเยห์มีแนวคิดสายกลางมากกว่าสมาชิกฮามาสคนอื่น ๆ และสามารถรักษาสัมพันธ์อันดี กับหัวหน้ากลุ่มกำลังปาเลสไตน์หลากหลาย รวมถึงคู่ปรับของฮามาส โดยเขามีที่พักอาศัยสลับไปมาระหว่างตุรกีกับกรุงโดฮาของกาตาร์
หลังฮามาสก่อเหตุช็อกโลก บุกเข้าไปสังหารชาวอิสราเอลและแรงงานต่างชาตินองเลือด เมื่อตุลาคม 2566 ฮานีเยห์กลายเป็นหัวหอกสำคัญของฮามาส ในการเจรจาหยุดยิง และปล่อยตัวประกันอิสราเอลและต่างชาติที่ยังถูกกักตัวในกาซา เขาแสดงเจตนารมณ์ที่จะบรรลุความตกลงหากอิสราเอลถอนกำลังจากกาซา แต่นายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮู ประกาศจะรบจนกว่าฮามาสจะสูญพันธุ์ การเจรจาชะงักงันเรื่อยมา กระทั่งช่วงต้นเดือนกรกฎาคม ฮานีเยห์ยังคงติดต่อกับผู้ไกล่เกลี่ยในกาตาร์และอียิปต์ เพื่อหารือแนวทางยุติสงคราม จุดความหวังว่าสองฝ่ายอาจใกล้ที่จะบรรลุกรอบความตกลงกันแล้ว
นักการทูตส่วนใหญ่มองว่า ฮานีเยห์มีแนวคิดสายกลางมากกว่าสมาชิกฮามาสคนอื่น ๆ และสามารถรักษาสัมพันธ์อันดี กับหัวหน้ากลุ่มกำลังปาเลสไตน์หลากหลาย รวมถึงคู่ปรับของฮามาส โดยมีที่พักอาศัยสลับไปมาระหว่างตุรกีกับกรุงโดฮาของกาตาร์
ในฐานะผู้นำสายการเมือง เขาเป็นคู่สนทนาหลัก กับบรรดาผู้ไกล่เกลี่ยนานาชาติ ในการเจรจาหยุดยิง และปล่อยตัวประกัน ตลอด 9 เดือนของสงครามกาซ่า ฮานีเยห์เดินสายประชุมกับผู้นำโลกและเจ้าหน้าที่หลายประเทศ รวมถึงเคยพบนักการทูตจีน ในกาตาร์เมื่อเดือนมีนาคม
เมื่อดูจากบทบาทการเจรจาแล้ว เชื่อว่าการตายของฮานีเยห์ จะส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อการเจรจาหยุดยิง
ชีวิตส่วนตัวของฮานีเยห์ เผชิญโศกนาฏกรรมสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รักหลายคนในกาซา เมื่อเดือนมิถุนายน อิสราเอลโจมตีบ้านคร่าชีวิตพี่สาว และญาติพี่น้องรวม 10 คน นอกจากนี้ เขายังสูญเสียลูกชาย 3 คน และหลานที่ยังเป็นเด็กอีก 4 คน หลังถูกอิสราเอลสังหารด้วยการโจมตีทางอากาศถล่มรถที่กำลังแล่นอยู่บนถนนเมื่อวันที่ 10 เมษายน ฮานีเยห์ยืนยันในครั้งนั้นว่า การสูญเสียบุตรชายจะไม่กระทบต่อการเจรจาหยุดยิงกับอิสราเอล เพราะผลประโยชน์ของชาวปาเลสไตน์อยู่เหนือสิ่งอื่นใด
#บก.ข่าวทีวี #ฮามาส #ลอบสังหาร #อิสราเอล #สงคราม
