จังหวัดเลย มีประเพณีและวัฒนธรรมที่สำคัญหลากหลาย และส่งเข้าขบวนพาเหรดที่กรุงเทพมหานครในวันมหาสงกรานต์ปี 2567 “Sonkran festival 2024” และคว้ารางวัลชนะเลิศ ประกอบด้วยแห่ต้นดอกไม้ ต.แสงภา อ.นาแห้ว ขบวนแห่ผีตาโขน จาก อ.ด่านซ้าย จุดประสงค์เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคลแก่หมู่บ้านพร้อมกับจะ ดลบันดาลให้มีโชคลาภจะหายทุกข์ หายโศก หายโรค หายภัย มีความสุขความเจริญ จากผีขนน้ำ อ.เชียงคาน ที่เล่นเพื่อขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล และ ขบวนหาเหรดผีบุ้งเต้า จาก อ.ภูเรือ เล่นเพื่อให้ประสพความสำเร็จมีชัยชนะ แต่ละผีได้เข้า ร่วมงานสำคัญของจังหวัดเลยมาตลอดทั้งประเพณี วัฒนธรรม งานประจำปี งานส่งเสริมการท่องเที่ยวต่างๆ
เรื่องเล่าของผีบุ้งเต้ามีอยู่ว่า เป็นหน้ากากยักษ์ ที่ทำจากน้ำเต้า แขวนอยู่บนหัวธุงหรือตุง ซึ่งเป็นประเพณีการทำธุงของชาวบ้านไฮตาก ต.ลาดค่าง อ.ภูเรือ จ.เลย เพื่อนำไปถวายเป็นพุทธบูชาพร้อมกับต้นดอกผึ้ง แด่พระพุทธนาวบรรพต บนอุทยานแห่งชาติภูเรือในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ชาวบ้านไฮตาก เคยอาศัยอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูเรือมาก่อน โดยหมู่บ้านเดิมชื่อว่า “บ้านโท่ง” ได้เกิดโรคระบาด ทำให้ชาวบ้านแตกแยกกันไป บ้างก็เดินทางลงไปทางทิศเหนือและได้ตั้งรกรากในเขต ต.น้ำทูล อ.ท่าลี่ บ้างก็เดินทางลงไปทางทิศตะวันตกและได้ตั้งรกรากในเขต ต.ลาดค่าง อ.ภูเรือ