นายชวน ระบุว่า ขณะนี้รัฐบาลได้บรรจุเรื่องไว้ในหน้าที่ 12 แม้จะเพียง 1 บรรทัด ก็แสดงให้เห็นว่าเรื่องนี้สำคัญ และมีโอกาสได้ติดตามการทำงานต่อไป แต่เหตุที่หยิบยกเรื่องนี้มาเป็นเรื่องสำคัญที่สุด เพราะตนเองถือหลักว่า ชีวิตมีค่ามากกว่าเงิน เราจะผิดพลาดนโยบายเศรษฐกิจ เสียเงินกี่หมื่นแสนล้าน ไม่เท่าชีวิตคน 7,500 กว่าคนที่เสียไปจากความผิดพลาดนโยบายด้านความมั่นคง จึงได้ย้ำเรื่องนี้เป็นพิเศษ

ซึ่งเมื่อเรายอมรับความจริงว่าเหตุทั้งหมดเกิดจากอะไรเช่นเหตุการณ์เมื่อ 8 เมษายน 2544 โชคดีว่าวันนี้มีสมาชิกวุฒิสภาท่านหนึ่ง เป็นอดีตแม่ทัพภาค4 อยู่ในที่นี่ด้วย เชื่อว่าท่านจะเป็นประโยชน์ในการให้ข้อมูล เพื่อเราจะได้แก้ปัญหาภาคใต้ เพราะภาคใต้เป็นแหล่งขวานทอง เป็นแหล่งที่จะทำรายได้ เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่จะสนับสนุนประเทศชาติของเราให้เจริญรุ่งเรือง เพราะฉะนั้นเราต้องทำให้เกิดความสงบให้ได้

ส่วนเรื่องนายกรัฐมนตรีได้แถลงนโยบายอารัมภบทไว้ตอนหนึ่งว่าต้องการเห็นความสามัคคี และปองดอง ไม่มีใครไม่เห็นด้วยในเรื่องนี้ แต่จะเกิดความสามัคคีปรองดองได้ สำคัญคือจะต้องปฏิบัติต่อทุกคนอย่างเสมอภาคอย่าเลือกปฏิบัติ จึงขอย้ำสั้นๆกับรัฐบาลว่า กรุณาชดเชยกรณีที่เราเลือกปฏิบัติ ก่อให้เกิดความเสียโอกาส ความจริงแล้วตนได้ขอไว้ตั้งแต่สมัยรัฐบาลของพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา ซึ่งพลเอกประยุทธ์ก็ได้เห็นด้วย แต่ก็ยังไม่เป็นรูปธรรมมากนัก จึงขอให้รัฐบาลทบทวนช่วงที่ผ่านมาว่ามีอะไรที่ทำให้เกิดความขัดข้องหมองใจ ทำให้เกิดความขัดแย้งไม่ปรองดอง อันเกิดขึ้นจากที่มีความรู้สึกว่าได้รับความปฏิบัติไม่เสมอภาค

นายชวนยังได้หยิบยกช่วงหนึ่งของคำแถลงนโยบายว่า ‘พร้อมนำพระราชดำรัสมาปรับใช้ในการบริหารราชการแผ่นดิน’ ซี่งพระราชดำรัสที่ทรงพระราชทานคือ ‘ขอให้พรด้วยความยินดี ให้คณะรัฐมนตรีมีกำลังใจ มีความมุ่งมั่นที่จะปฏิบัติหน้าที่ตามที่ถวายสัตย์ไปแล้ว เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติและประชาชน’

ซึ่งนายกรัฐมนตรีบอกว่าจะนำไปปรับใช้ในการปฏิบัติต่อไป แต่ประเด็นที่ต้องปฏิบัติในการบริหารคือ ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต ปฎิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชนและรักษาไว้ปฏิบัติตามซึ่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยทุกประการ เมื่อคณะรัฐมนตรีเข้าบริหารประเทศนั้น เรามีข้าราชการที่รองรับอยู่ทุกหน่วยงาน คนเหล่านั้นไม่ใช่มาแบบพวกเรา แต่มาจากการไต่เต้าจากระดับเล็กขึ้นมาระดับสูงตามลำดับ ซึ่งเขาเก่งพอที่จะสอบราชการได้ เราก็ต้องให้เกียรติข้าราชการ ที่ตนต้องเรียนเรื่องนี้เพราะ ความซื่อสัตย์สุจริตในการแต่งตั้งเราก็จะได้ผล ถ้าเราแต่งตั้งข้าราชการโดยซื่อสัตย์สุจริต ไม่เอาตำแหน่งมาเป็นราคา

“ผมจะฝากว่า ในฐานะนักการเมืองฝ่ายบริหารนั้น เราจะต้องปฏิบัติตามหลักธรรมาภิบาล คือหลักคุณธรรมจริยธรรม ให้โอกาสคนเหล่านั้นขึ้นมาด้วยความสามารถ ไม่ใช่ด้วยราคา ไม่เช่นนั้น เราจะได้คนไม่ดีมาทำงานกับเรา เราจะสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อได้คนดีช่วยงาน” ชวนกล่าว

อีกประเด็นคือ การปฏิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ของประเทศชาติและประชาชน แต่ขณะนี้ระบบการปกครองของเรามีข้อหย่อนยาน ทำให้เกิดความรู้สึกต่อระบบนี้ ประหนึ่งว่ามือใครยาวสาวได้สาวเอา จึงขอฝากคณะรัฐมนตรีว่า การบริหารไม่ใช่เพื่อประโยชน์ของพรรคการเมืองหรือเขตเลือกตั้งของท่าน แต่ต้องคิดถึงประโยชน์ของประเทศและประชาชน องค์กรใดที่เกี่ยวกับการบริหารประเทศ จะต้องไม่รับใช้พรรคการเมืองและนักการเมือง

ประการสุดท้าย คือการปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญ นายชวน กล่าวว่า หลักนิติธรรมเป็นหัวใจของการปกครอง ในเรื่องปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ หากเรายึดหลักนิติธรรมตั้งแต่ต้น ปัญหาจะไม่เกิด แต่บังเอิญช่วงหนึ่งเราใช้ฝ่ายบริหารเป็นศาล คือตัดสินว่าคนตายเดือนละกี่คน จึงเป็นที่มาของทุกวันนี้ แต่หากยึดมั่นในหลักนิติธรรมแล้ว จะไม่มีเหตุการณ์ใดเป็นพิษภัยต่อประชาชน

คำถามคือ การปฏิญาณตนดังที่กล่าวมานี้ รัฐบาลอื่นๆ ไม่ปฏิญาณหรือ ข้อความไม่เหมือนกันหรือ รัฐธรรมนูญปี 2540 2550 2560 ข้อความปฏิญาณเหมือนกัน รัฐบาลทุกชุดต้องปฏิญาณ แล้วทำไมปฏิญาณแล้วถึงมีปัญหา มีอันเป็นไป ถูกดำเนินคดี ต้องหนีคดี ถูกจำคุก เพราะอะไร คำตอบก็คือ แม้ปฏิญาณไปแล้ว แต่ไม่ปฏิบัติ