กลั้น “ปัสสาวะไม่อยู่” ไม่สุด เกิดจากอะไร เสี่ยงต่อโรคไหม

ทำความรู้จักอาการกลั้น “ปัสสาวะไม่อยู่”

• เป็นกลุ่มอาการเดียวกับปัสสาวะบ่อยมาก ปวดกลั้นมากขณะที่จะไปห้องน้ำจนบ่อยครั้ง หรือบางครั้งกลั้นไม่อยู่ราดออกไปก่อน
• อาจเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย
• ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการกลั้นปัสสาวะ

กลุ่มอาการที่พบบ่อย ได้แก่

1. ต่อมลูกหมากโต

• พบในผู้ชายอายุ 40-70 ปี
• มีอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด
• นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า ต่อมลูกหมากเป็นอวัยวะหนึ่งในระบบสืบพันธุ์โดยถูกกระตุ้นให้มีการเจริญเติบโตจากฮอร์โมนเพศชาย เมื่ออายุมากขึ้นต่อมลูกหมากจะโตขึ้นและอาจอุดตันท่อปัสสาวะหรือกระเพาะปัสสาวะ ส่งผลให้ปัสสาวะลำบากหรือรบกวนระบบสืบพันธุ์ ซึ่งอาการดังกล่าวอาจเรียกว่าต่อมลูกหมากโต

2. ไอจามปัสสาวะเล็ด

• เกิดจากกล้ามเนื้อ และเนื้อเยื่อรองรับอวัยวะในอุ้งเชิงกรานเกิดการหย่อนยาน ซึ่งเป็นผลต่อเนื่องมาจากการฉีกขาดจากการตั้งครรภ์ การคลอดบุตรผ่านทางช่องคลอด เนื้องอกในอุ้งเชิงกรานหรือการผ่าตัดเนื้องอกในอุ้งเชิงกราน
• ทำให้หูรูดและท่อปัสสาวะไม่สามารถทำงานได้เต็มที่ ปิดได้ไม่สนิท
• ผู้ป่วยจะมีปัสสาวะเล็ดออกมาในขณะที่มีการเพิ่มขึ้นของความดันภายในช่องท้องอย่างรวดเร็ว เช่น การไอ การจามหรือการยกของหนัก

วิธีรักษา

• ฝึกบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานหรือการใช้อุปกรณ์ช่วยในการเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
• การผ่าตัด เพื่อแก้ไขอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน ร่วมกับการซ่อมเสริมให้เนื้อเยื่อของอุ้งเชิงกรานมีความแข็งแรงมากขึ้น
• ผ่าตัดแก้ไขอาการไอตามปัสสาวะเล็ด
• ลดน้ำหนัก

3. ปัสสาวะราด

• เกิดจากความดันในกระเพาะปัสสาวะสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ผู้ป่วยมีอาการปวดปัสสาวะ และไม่สามารถยับยั้งได้
• ส่งผลให้ความดันในกระเพาะปัสสาวะสูงมากกว่าความดันภายในท่อปัสสาวะในขณะปิดตัว จึงเกิดภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้

สาเหตุ

• สมองหรือไขสันหลังส่วนที่กดการทำงานของกระเพาะปัสสาวะในขณะเก็บน้ำปัสสาวะเสียหาย

วิธีรักษา

• ลดการรระคายเคืองต่อกระเพาะปัสสาวะตามสาเหตุ
• การใช้ยาเพื่อลดการบีบตัวของกระเพาะปัสสาวะ
• รวมถึงการฉีดยาเข้าผนังกระเพาะปัสสาวะ

4. ปัสสาวะรดที่นอน

• กลั้นปัสสาวะไม่ได้ขณะนอนหลับ

สาเหตุ

• กล้ามเนื้อหูรูดของท่อปัสสาวะและอุ้งเชิงกรานมีการคลายตัวมากกว่าปกติในขณะหลับ

5. ปัสสาวะเล็ดราด ขณะมีเพศสัมพันธ์

• มักพบร่วมกับอาการไอจามปัสสาวะเล็ด
• บางรายอาจะมีความผิดปกติในการทำงานของกระเพาะปัสสาวะร่วมด้วย

วิธีรักษา

• ฝึกบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานหรือการใช้อุปกรณ์ช่วยในการเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
• การผ่าตัด เพื่อแก้ไขอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน ร่วมกับการซ่อมเสริมให้เนื้อเยื่อของอุ้งเชิงกรานมีความแข็งแรงมากขึ้น
• ผ่าตัดแก้ไขอาการไอตามปัสสาวะเล็ด
• ลดน้ำหนัก