นักวิจัยไทยพบสัญญาณ “เมเซอร์” แรกผ่านกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ

เมเซอร์, MASER, LASER, สดร., สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ, สัญญาณแรกของเมเซอร์, เมเซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิล, เมเซอร์น้ำ, ดาวฤกษ์มวลมาก, ดาวฤกษ์, กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ, นักดาราศาสตร์, W49A, W49N, วัตถุท้องฟ้า

ข่าวดี นักวิจัยไทยและทีมวิศวกรศูนย์ปฏิบัติการดาราศาสตร์วิทยุ ค้นพบสัญญาณ "เมเซอร์" แรกของกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์ เผยข่าวดีในวงการดาราศาสตร์ไทย! หลังทีมวิจัยและทีมวิศวกรศูนย์ปฏิบัติการดาราศาสตร์วิทยุ ค้นพบสัญญาณ “เมเซอร์” แรก ความสำเร็จในครั้งนี้ นับว่าเป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญที่พิสูจน์ถึงศักยภาพในการศึกษาวิจัยและสังเกตการณ์ของกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ  ติดตามต่อได้ที่นี่ TOP News

ข่าวที่น่าสนใจ

 

 

 

สถาบันวิจัยดาราศาสตร์ เผยข่าวดี! ในวงการดาราศาสตร์ไทย เผยว่า เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2565 ที่ผ่านมา ทีมวิศวกรศูนย์ปฏิบัติการดาราศาสตร์วิทยุ และนักวิจัยสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ร่วมกันทดสอบระบบการทำงานกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติในโหมดสังเกตการณ์สเปกตรัม ประสบความสำเร็จในการรับสัญญาณแรกของ “เมเซอร์” จากบริเวณก่อกำเนิดดาวฤกษ์มวลมาก Westerhout 49 North (W49N) ด้วยอุปกรณ์รับสัญญาณคลื่นความถี่วิทยุย่านแอล (L-band) ที่ระดับความถี่ 1.0-1.8 กิกะเฮิร์ตซ์ หลังจากก่อนหน้านี้รับสัญญาณจากทางช้างเผือกและพัลซาร์ได้สำเร็จ

 

 

 

เมเซอร์, MASER, LASER, สดร., สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ, สัญญาณแรกของเมเซอร์, เมเซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิล, เมเซอร์น้ำ, ดาวฤกษ์มวลมาก, ดาวฤกษ์, กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ, นักดาราศาสตร์, W49A, W49N, วัตถุท้องฟ้า

 

 

 

เม เซอร์ (MASER: Microwave Amplification by Stimulated Emission of Radiation) คืออะไร?

  • ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติพบในวัตถุอวกาศ เช่น

– แก๊สรอบดาวหาง

– ชั้นบรรยากาศดาวฤกษ์

– กลุ่มแก๊สก่อกำเนิดดาวฤกษ์ ฯลฯ

  • เกิดจากอนุภาคหรือโมเลกุลถูกกระตุ้น (excited state) ทำให้ปลดปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความเข้มสูงออกมาพร้อม ๆ กันและเหนี่ยวนำให้อนุภาคอื่นเกิดปฏิกิริยาต่อเนื่องเป็นลูกโซ่
  • ถ้าผลลัพธ์ออกมาเป็นคลื่นแสงที่ตามองเห็น เรียกว่า Laser (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation)
  • แต่ถ้าผลลัพธ์เป็นคลื่นไมโครเวฟจะเรียกว่า Maser

 

 

 

ดร.​ โคอิชิโร่ ซุกิยามะ นักวิจัยด้านการกำเนิดของดาวฤกษ์มวลมาก กลุ่มวิจัยดาราศาสตร์วิทยุ สดร. ศึกษาวิวัฒนาการของดาวฤกษ์มวลมากโดยการสังเกต “เมเซอร์” กล่าวว่า สัญญาณแรกของเม เซอร์ในครั้งนี้ มาจากการทดสอบอุปกรณ์รับสัญญาณย่านแอล (L-Band) ในช่วงความถี่ 1.665 กิกะเฮิร์ตซ์และ 1.667 กิกะเฮิร์ตซ์ สังเกตเม เซอร์ประเภทไฮดรอกซิล (OH) บริเวณเกิดดาวฤกษ์มวลมาก W49N ด้วยวิธีการสแกนแบบแรสเตอร์ (Raster scan) ซึ่งจะค่อย ๆ ขยับจานรับสัญญาณด้วยอัตราเร็วคงที่ไปตามแนวระนาบและแนวตั้งฉาก (ตามลำดับตัวเลขในภาพประกอบ)

 

 

 

เมเซอร์, MASER, LASER, สดร., สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ, สัญญาณแรกของเมเซอร์, เมเซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิล, เมเซอร์น้ำ, ดาวฤกษ์มวลมาก, ดาวฤกษ์, กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ, นักดาราศาสตร์, W49A, W49N, วัตถุท้องฟ้า

 

 

 

 

 

 

โดยแต่ละการสังเกตการณ์จะเว้นช่องว่างเป็นระยะ 600 ฟิลิบดา (arcsec) ครอบคลุมพื้นที่สังเกตการณ์เป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส วิธีการสังเกตการณ์เช่นนี้ สามารถใช้ศึกษาวัตถุท้องฟ้าได้หลากหลายชนิด เช่น

  • กลุ่มแก๊สในอวกาศ
  • พัลซาร์
  • กาแล็กซี เป็นต้น

สำหรับ W49N เป็นบริเวณก่อกำเนิดดาวฤกษ์มวลมากที่นักดาราศาสตร์รู้จักกันดี เนื่องจาก มีความสว่างที่สุด (สว่างกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 40 ล้านเท่า) และเป็นส่วนหนึ่งของ W49A ที่เป็นกลุ่มแก๊สก่อกำเนิดดาวฤกษ์ขนาดใหญ่ ห่างจากโลกประมาณ 36,220 ปีแสง มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ของเราถึง 2 แสนเท่า และมีดาวฤกษ์มวลมากอายุน้อยที่กำลังเติบโตอยู่จำนวนมาก จึงถือเป็นห้องปฏิบัติการของนักดาราศาสตร์สำหรับศึกษาวิวัฒนาการและลักษณะทางกายภาพของดาวฤกษ์มวลมากที่กำลังก่อตัวในบริเวณดังกล่าว

 

 

 

เมเซอร์, MASER, LASER, สดร., สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ, สัญญาณแรกของเมเซอร์, เมเซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิล, เมเซอร์น้ำ, ดาวฤกษ์มวลมาก, ดาวฤกษ์, กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ, นักดาราศาสตร์, W49A, W49N, วัตถุท้องฟ้า

 

 

 

นอกจากนี้ การศึกษาดาวฤกษ์มวลมากที่มีขนาดตั้งแต่ 10 เท่าของมวลดวงอาทิตย์ขึ้นไป ยังช่วยให้เข้าใจถึงวิวัฒนาการของกาแล็กซีและเอกภพมากยิ่งขึ้น เนื่องจากมีความสว่างมากและมีการสังเคราะห์ธาตุหนัก เช่น เหล็ก เป็นต้น

 

 

 

นายอภิชาต เหล็กงาม ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการหอดูดาวแห่งชาติและวิศวกรรม กล่าวว่า ความสำเร็จในครั้งนี้นับว่าเป็นอีกหนึ่งขั้นตอนสำคัญที่พิสูจน์ถึงศักยภาพในการศึกษาวิจัยและสังเกตการณ์ของกล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ สำหรับอุปกรณ์รับสัญญาณที่ สดร. กำลังติดตั้งตัวต่อไป คือ อุปกรณ์รับสัญญาณย่านเค ( K-band) ที่ความถี่ 18.0-26.5 กิกะเฮิร์ตซ์ หากแล้วเสร็จจะสามารถสังเกตเม เซอร์น้ำ (H2O) ในความถี่ 22.235 GHz ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเม เซอร์น้ำในบริเวณเกิดดาวฤกษ์มวลมาก W49N เมื่อสามารถสังเกตทั้งเม เซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิลกับเม เซอร์น้ำได้ จะทำให้เข้าใจถึงวิวัฒนาการของดาวฤกษ์มวลมากในบริเวณนั้นได้มากขึ้น

 

 

 

เมเซอร์, MASER, LASER, สดร., สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ, สัญญาณแรกของเมเซอร์, เมเซอร์ไฮโดรเจนไฮดรอกซิล, เมเซอร์น้ำ, ดาวฤกษ์มวลมาก, ดาวฤกษ์, กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ, นักดาราศาสตร์, W49A, W49N, วัตถุท้องฟ้า

 

 

 

 

ดร. วิภู รุโจปการ รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า กล้องโทรทรรศน์วิทยุแห่งชาติ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 40 เมตร นอกจากจะเป็นกล้องโทรทรรศน์วิทยุแบบจานเดี่ยวที่ทันสมัยที่สุดในภูมิภาคเอเชีย และมีประสิทธิภาพสูงสุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในขณะนี้แล้ว ยังมีแผนที่จะร่วมเครือข่ายกล้องโทรทรรศน์วิทยุนานาชาติ เพื่อร่วมเป็นเครือข่ายกล้องโทรทรรศน์วิทยุแทรกสอดระยะไกล หรือเรียกว่า VLBI (Very Long Baseline Interferometry) ในกลุ่มประเทศต่าง ๆ ที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานเสมือนเป็นกล้องโทรทรรศน์วิทยุขนาดใหญ่ ให้มีศักยภาพในการศึกษาวิจัย และค้นพบองค์ความรู้ใหม่ ๆ ได้ในอนาคต
ข้อมูล : NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ข่าวล่าสุด

"มท.1-MEA" ร่วมสร้างถนนสวย ไร้เสาสาย ย่านจรัญฯ เป็นของขวัญปีใหม่
ผู้นำรัสเซียตอบคำถามมาราธอนระหว่างแถลงข่าวสิ้นปี
บุกค้นอู่ สจ.อุ๊ คนสนิทโกทร หาหลักฐานเชื่อมโยง คดีสังหาร "สจ.โต้ง"
ส่องเลขเด็ด พิธีเซ่นไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ในงานสืบสานศิลปวัฒนธรรม และบวงสรวงบูชาศาลเจ้าพ่อหมื่นขุนวัง ประจำปี 2567
พาณิชย์ จ.ตราด เผยผลสำเร็จการเจรจาจับคู่ธุรกิจ 2 ประเทศไทย-กัมพูชา สร้างมูลค่าค้าขาย 15 คู่ รวม 120 ล้านบาท คาดมีเพิ่มอีกหลังจบงานจับคู่เจรจา
กองปราบ เร่งตรวจสอบความสัมพันธ์ "โกทร-สจ.โต้ง" หลังปรากฏข้อมูลว่าอาจเป็นลูกแท้ๆ
อึ้ง ตร.บุกค้นบ้านปธ.พรรคประชาชน ปราจีนบุรี เจอซุกปืนเถื่อน กระสุนอื้อ
“หมอเหรียญฯ” แจงหารือฝ่ายกม.สปสช. ปมค้างหนี้แล้ว จับตาบอร์ดใหญ่แก้ปัญหาออกประกาศเบิกจ่ายค่ารักษาผิดพลาด
เบรกดราม่า! “เพจสายทหาร” ร่ายยาว ทำไม “แม่ทัพไทย” ไม่สั่งรบ “ว้า”
เปิดสภา อบจ.เมืองคอนให้นายกฯคนใหม่แถลงนโยบายต่อสภาฯเพื่อมีอำนาจเต็มในการสั่งการช่วยเหลือฟื้นฟูฯหลังน้ำท่วม

ดู LIVE รายการ

X

เราใช้ คุ้กกี้ เพื่อให้ทุกคนได้ประสบการณ์การใช้งานที่ดียิ่งขึ้น