วันที่14 ส.ค. 2564 นพ.เกียรติภูมิ วงศ์รจิต ปลัดกระทรวงการสาธารณสุข ในฐานะประธานบอร์ดองค์การเภสัชกรรม (อภ.) ให้สัมภาษณ์ “ท็อปนิวส์” ถึงปัญหาการสั่งซื้อชุดตรวจโควิด-19 แบบ ATK ( Antigen Test kit) กรณีมีคลิปเสียงหลุดของนายแพทย์ชนบทระดับอาวุโสล็อบบี้นพ.วิฑูรย์ ด่านวิบูลย์ ผอ.อภ. ล็อบบี้การนำเข้าชุดตรวจโควิด-19 แบบ ATK โดยเร็ว และห้ามไม่ให้นำเข้าของจีน แต่ให้เลือก 2 ยี่ห้อที่คณะกรรมการต่อรอง สปสช.ดูไว้แล้วว่า ยังไม่ทราบรายละเอียดเรื่องนี้ แต่เดี๋ยวคงจะมีการรายงานข้อมูลขึ้นมาให้ทราบ อย่างไรก็ตามเรื่องนี้คงต้องมีการตรวจสอบข้อเท็จจริงกันว่าเป็นอย่างไร เรื่องแบบนี้มันปล่อยผ่านไม่ได้ ต้องตรวจสอบเรื่องแบบนี้เกิดขึ้นไม่ได้ ใครจะมาทำอะไรแบบนี้ไม่ได้ ต้องสู้กันด้วยเหตุผล
ต่อข้อถามว่าทำไมสปสช.กับแพทย์ชนบทถึงอยากเอา 2 ยี่ห้อที่เสนอมาให้อภ.ซื้อให้ได้ ปลัดสธ.กล่าวว่า อย่าไปคิดแบบนั้นเลย อย่าไปบอกว่าแพทย์ชนบทหรือใคร เชื่อว่าทุกฝ่ายที่ทำงานให้สาธารณสุข อยากทำสิ่งดีๆให้กับคนไทย อะไรที่เป็นประโยชน์สูงสุดเราก็เอาอันนั้น ไม่อยากให้ไปแยกว่าแพทย์ชนบทหรือสปสช. ทุกฝ่ายก็พยายามหาสิ่งดีๆให้กับคนไทยอยู่แล้ว
ล่าสุด ทางชมรมแพทย์ชนบท ออกแถลงการณ์ฉบับที่ 2 เรียกร้องให้ “องค์การเภสัชกรรม อย. รพ.ราชวิถี และกระทรวงสาธารณสุข ต้องรับผิดชอบในการยืนยันจัดซื้อ ATK ที่มีมาตรฐานที่เป็นที่กังขา ”
โดย นายแพทย์สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ ความว่า ตามที่องค์การเภสัชกรรม (อภ.) และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ได้ออกมาแถลงชี้แจง ยืนยันที่จะเดินหน้าจัดซื้อตามผลการประมูล ATK จำนวน 8.5 ล้านชิ้น โดยได้ผู้ชนะการประมูลคือบริษัทออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด ซึ่งเสนอ ATK ยี่ห้อ LEPU ซึ่งมีข้อกังขามากมายถึงคุณภาพและความแม่นยำนั้น
ชมรมแพทย์ชนบทยังขอยืนยันว่า ATK (Antigen Test Kid) คือหัวใจของการควบคุมโรคโควิด จึงควรใช้ ATK ที่มีความแม่นยำและคุณภาพสูง ซึ่งจะสร้างความมั่นใจให้กับบุคลากรทางการแพทย์ในการให้การรักษาในทันทีโดยไม่ต้องรอทำ RT-PCR ซ้ำ ซึ่งหากรักษาได้เร็ว ก็จะสามารถลดอัตราป่วย อัตราเสียชีวิตลง
สำหรับ ATK ยี่ห้อ LEPU ทางชมรมแพทย์ชนบทมีข้อสังเกตที่น่าห่วงกังวลให้กับสาธารณะได้รับทราบ ดังนี้
- แม้ว่า ATK LEPU จะผ่านเกณฑ์ อย.รวมทั้งผ่านการประเมินเทคโนโลยีจากรามาธิบดี (ด้วยจำนวนทดสอบ 150 ตัวอย่าง) แต่งานวิจัยในวารสารระดับโลกหลายชิ้นมีข้อสรุปถึงความไม่มีประสิทธิภาพของ LEPU อาทิ งานวิจัยในวารสาร Virology Journal ที่ศึกษาในปากีสถาน ในผู้ใช้ผลิตภัณฑ์ LEPU 33,000 คน พบว่า LEPU มีความไวน้อยมาก พบผลลบเทียมสูงถึง 48% (มีเชื้อเป็นบวก แต่ผลการตรวจเป็นลบไม่มีเชื้อ) ซึ่งแตกต่างจากข้อมูลที่ LEPU นำมาเสนอต่อ อย.ไทย ที่มีความไวถึง 90%
- การที่บริษัท ออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด ชนะการประมูลด้วยสินค้า LEPU ราคา 70 บาทนั้น แท้จริงประเทศไทยได้ของถูกที่ราคาแพง เพราะราคาขายส่งอยู่ที่ 1 USD หรือไม่เกิน 35 บาท ส่วนATK มาตรฐาน WHO นั้น ทาง UNICEF ซื้อแจกจ่ายทั่วโลกที่ราคา 160 บาท คณะกรรมการต่อรองราคาของ สปสช.ต่อรองได้ที่ 120 บาทรวมค่าส่ง ซึ่งถือว่าได้ของคุณภาพดีราคาถูก เราต้องการ ATK คุณภาพสูง ที่แม่นยำที่สามารถนำมาทดแทนหรือลดการทำ RT-PCR ได้ ก็จะลดภาพรวมงบประมาณการสู้ภัยโควิดลดลง
หาก องค์การเภสัชกรรม อย. รพ.ราชวิถี และ กระทรวงสาธารณสุข ยังยืนยันจะจัดซื้อ LEPU ต่อไป ก็ขอให้รีบดำเนินการ อย่ารอช้า รีบลงนามจัดซื้อ ให้ความผิดสำเร็จ ทางชมรมแพทย์ชนบทที่มีเครือข่ายทั่วประเทศจะได้ช่วยตรวจสอบว่า ATK ชุดนี้มี sensitivity และ specificity ตรงตามที่กล่าวอ้างมาหรือไม่ และขอให้ทั้ง 4 องค์กรแถลงให้ชัดว่าจะรับผิดอย่างไรหากมีความเสียหายเกิดขึ้น เพื่อให้สาธารณชนสามารถตามเช็คบิลในภายหลังได้ ซึ่งจะเป็นมาตรฐานธรรมาภิบาลภาครัฐใหม่ที่ควรจะเป็น
