ทำความรู้จัก “ยาเลื่อนประจำเดือน” รวม 8 เรื่องน่ารู้ก่อนใช้ยา

รวมข้อสงสัยเกี่ยวกับ “ยาเลื่อนประจำเดือน”

1. เริ่มกินยา เลื่อน ประ จำ เดือน ก่อนประจำเดือนมาแค่ 1 วัน หรือตอนที่กำลังมีประจำเดือนได้ไหม

• ควรเริ่มกินอย่างน้อย 3 วัน ก่อนวันที่คาดว่าจะมีประจำเดือน ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 2 ครั้ง (เช้าและเย็น) หรือวันละ 3 ครั้ง (เช้า กลางวัน และเย็น)
• ไม่ควรใช้ยานานเกิน 2 สัปดาห์ และจะมีประจำเดือนภายใน 2-3 วันหลังจากหยุดยา
• ดังนั้น การกินยาก่อนประจำเดือนมาแค่ 1 วัน หรือตอนที่กำลังมีประจำเดือน อาจมีผลเพียงช่วยลดปริมาณและจำนวนวันของการมีประจำเดือนให้น้อยลง แต่หลังจากหยุดยา จะทำให้มีประจำเดือนซ้ำอีกในช่วงเวลาใกล้ ๆ กัน

2. หยุดกินยา เลื่อน ประ จำ เดือนหลายวันแล้ว แต่ประจำเดือนยังไม่มา ควรทำอย่างไร

• อาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบได้จากยานอร์เอทีสเตอโรน (Norethisterone) อาจทำให้ประจำเดือนไม่มาได้เช่นกัน
• หากหยุดใช้ยาเกิน 1 สัปดาห์แล้วประจำเดือนยังไม่มา ควรตรวจการตั้งครรภ์ (ซึ่งอาจเกิดขึ้นก่อนใช้ยานี้ โดยเฉพาะผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้คุมกำเนิดในเดือนนั้น ๆ)
• และควรปรึกษาแพทย์เพื่อทราบสาเหตุและการรักษาที่เหมาะสม

3. ระหว่างกินยา เลื่อน ประ จำ เดือนอยู่ แล้วมีเพศสัมพันธ์ จะตั้งครรภ์หรือไม่?

• การใช้ยา เลื่อน ประ จำ เดือน จะเริ่มใช้อย่างน้อย 3 วัน ก่อนวันที่คาดว่าจะมีประจำเดือน ซึ่งเป็นช่วงปลายของรอบเดือน (ผ่านช่วงไข่ตกมาแล้ว)
• โอกาสการตั้งครรภ์จึงอาจพบน้อย
• อย่างไรก็ตาม มีโอกาสน้อยไม่ได้หมายความว่าไม่มีโอกาส ดังนั้น ควรใช้ถุงยางอนามัยในการคุมกำเนิดร่วมด้วย

4. ไม่รู้ตัวว่าตั้งครรภ์ แต่กินยา เลื่อน ประ จำ เดือน มีผลเสียหรือไม่?

• ยาอาจมีผลต่อการพัฒนาอวัยวะเพศภายนอกของทารกในครรภ์ได้
• อย่างไรก็ตาม ไม่ได้พบเหตุการณ์ดังกล่าวในทุกกรณี และยังไม่มีรายงานว่ายาทำให้ทารกพิการด้านอื่น ๆ
• ดังนั้น หากพบว่าตั้งครรภ์ อย่าเพิ่งตกใจ ควรไปปรึกษาแพทย์เพื่อติดตามพัฒนาการพร้อมทั้งวางแผนการดูแลทารกในครรภ์อย่างเหมาะสม
• นอกจากนี้ ในผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้คุมกำเนิดด้วยวิธีการที่ถูกต้อง เช่น ไม่ใช้ยาคุมกำเนิดหรือถุงยางอนามัย เป็นต้น ควรตรวจการตั้งครรภ์ก่อนที่จะใช้ยา เลื่อน ประ จำ เดือน

5.กินยาคุมกำเนิดอยู่ แล้วจะใช้ “ยาเลื่อนประจำเดือน” ได้มั้ย

• ผู้ที่กินยาคุมกำเนิดอยู่ หากจำเป็นต้องเลื่อนประจำเดือน สามารถใช้ยาคุมกำเนิดในการเลื่อนประจำเดือนได้ (มีผลทั้งคุมกำเนิดและเลื่อนประจำเดือน)
• ทั้งนี้ ใช้หลักการเดียวกับยานอร์เอทีสเตอโรน (Norethisterone) ให้รับประทานเฉพาะเม็ดที่ประกอบด้วยตัวยาต่อไป (ไม่ใช่เม็ดยาหลอกที่บางคนเรียกว่า เม็ดแป้ง) เพื่อไม่ให้เยื่อบุโพรงมดลูกหลุดลอกออกมา
• ซึ่งวิธีการใช้ยาขึ้นกับตำรับยาคุมกำเนิดแต่ละชนิด หากมีข้อสงสัยว่ายาคุมกำเนิดที่กินอยู่จะสามารถใช้เลื่อนประจำเดือนได้อย่างไร ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้

6. รับประทาน “ยาเลื่อนประจำเดือน” บ่อย ๆ มีผลเสียไหม

• อาการไม่พึงประสงค์ที่พบบ่อยจากการใช้ยานอร์เอทีสเตอโรน (Norethisterone) ได้แก่
  • ประจำเดือนผิดปกติ เช่น รอบเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ประจำเดือนมาถี่แต่มาแบบกะปริบกะปรอย หรือบางรายอาจประจำเดือนไม่มาเลย
• ดังนั้น จึงไม่ควรใช้ยาเพื่อเลื่อนประจำเดือนบ่อย ๆ
• นอกจากนี้ อาการอื่นที่อาจพบ ได้แก่
  • ปวดศีรษะ
  • คัดตึงเต้านม
  • คลื่นไส้และเวียนศีรษะ เป็นต้น

ขอบคุณข้อมูล : สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา และ คณะเภสัชกรรม มหาวิทยามหิดล