อัปเดต “ที่ดิน ส.ป.ก.” เป็นโฉนดเพื่อเกษตรกรรม แนวทางป้องกันนายทุน

เมื่อวันที่ 24 ตุลาคม 2566 ร้อยเอกธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยหลังเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (คปก.) ครั้งที่ 6/ 2566 ว่า ที่ประชุมมีมติรับทราบความก้าวหน้าในการแก้ไขระเบียบ คปก. ทั้ง 3 ฉบับ ตามที่คณะอนุกรรมการเสนอ ประกอบด้วยระเบียบ คปก.ว่าด้วยการคัดเลือกฯพ.ศ. 2564, ระเบียบข้อตกลงว่าด้วยการการเข้าทำประโยชน์ฯ พ.ศ. 2535 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่2)พ.ศ. 2540 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2564, ระเบียบ คปก.ว่าด้วยการให้กู้ยืมเงินกองทุนฯ พ.ศ. 2554

โดยที่ประชุมได้มีมติใช้ชื่อเอกสารว่า ‘โฉนดเพื่อเกษตรกรรม’ และใช้ครุฑสีเขียว พร้อมกับกําหนดแนวทางในการเปลี่ยนมือไว้ 2 วิธี คือ การตกทอดทางมรดก และการซื้อขายหรือการจํานองแบบมีเงื่อนไข โดยไม่ใช่การซื้อขายหรือจํานองกับนายทุน ซึ่งหลังจากที่เกษตรกรได้รับโฉนดแล้วกําหนดให้มีการตรวจสอบติดตามการใช้ประโยชน์ในที่ดินทุก 5 ปี โดยแต่งตั้งคณะทำงานหรือคณะกรรมการเพื่อตรวจสอบติดตาม เพื่อไม่ให้เกิดการลักลอบ ซื้อขาย และป้องกันไม่ให้ที่ดินตกเป็นของนายทุน

สำหรับการเปลี่ยน ส.ป.ก. เป็น ‘โฉนดเพื่อเกษตรกรรม’ มีเงื่อนไขว่า จะต้องเป็นเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนกับหน่วยงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และสหกรณ์ และถือครองทำประโยชน์เกิน 5 ปี ขึ้นไป โดยมอบหมายให้ ส.ป.ก. ทุกจังหวัด เร่งสำรวจตัวเลขว่ามีกี่ราย

ทั้งนี้ จะต้องมีแนวทางป้องกันไม่ให้โฉนดตกไปอยู่ในมือของกลุ่มนายทุน โดยจะต้องมีการตรวจสอบทุก 5 ปี ว่าเกษตรกรนำที่ดินไปใช้ประโยชน์จริงหรือไม่ เช่นเดียวกับการตรวจสอบ พื้นที่ ส.ป.ก. 4-01 ในปัจจุบัน หากพบว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นของนายทุน ส.ป.ก. จะทำการยึดคืนทันที ยืนยันว่าไม่ได้มีการแก้กฎหมาย แต่เป็นการใช้ระเบียบของ ส.ป.ก. โดยหลังจากนี้จะมีการประชุม คปก. อีกครั้ง ในวันที่ 23 พฤศจิกายน 2566

โดยหลักเกณฑ์ผู้ครอบครองโฉนดที่ดินจะต้องเป็นเกษตรกรไม่ต่ำกว่า 5 ปี หรือ เกษตรกรที่ต้องการทำการเกษตรตามวัตถุประสงค์ของพื้นที่ ส.ป.ก ซึ่งโฉนดดังกล่าว เกษตรกรสามารถไปใช้จดจำนองกับธนาคารของรัฐได้ โดยใช้เกณฑ์การประเมินราคาที่ดินของกรมธนารักษ์