เส้นทางชีวิต พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา สู่เส้นทางอย่างสมเกียรติ

ตำแหน่งที่เรียกว่า “องคมนตรี” มีหน้าที่ถวายความเห็นต่อพระมหากษัตริย์ในพระราชกรณียกิจทั้งปวง ที่พระมหากษัตริย์ทรงปรึกษา และมีหน้าที่อื่นตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ

ปัจจุบันมีคณะองคมนตรี รวมทั้งสิ้น 19 คน เป็นตามจำนวนที่กำหนดไว้ ในรัฐธรรมนูญ ฉบับปี 2560 มาตรา 10 ระบุว่า

“พระมหากษัตริย์ทรงเลือกและทรงแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นประธานองคมนตรีคนหนึ่ง และองคมนตรีอื่นอีกไม่เกินสิบแปดคน ประกอบเป็นคณะองคมนตรี”

และมาตรา 12 ระบุว่า
“องคมนตรีต้องไม่เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภา หรือดํารงตําแหน่งทางการเมืองอื่น ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ผู้ดํารงตําแหน่งในองค์กรอิสระ พนักงานรัฐวิสาหกิจ เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ หรือสมาชิกหรือเจ้าหน้าที่ของพรรคการเมือง หรือข้าราชการ เว้นแต่การเป็นข้าราชการในพระองค์ในตําแหน่งองคมนตรี และต้องไม่แสดงการฝักใฝ่ในพรรคการเมืองใด ๆ”

โดยก่อนเข้ารับหน้าที่ต้องถวายสัตย์ปฏิญาณต่อพระมหากษัตริย์ และพ้นจากตำแหน่งเมื่อตาย หรือมีพระบรมราชโองการให้พ้นจากตำแหน่ง ซึ่งคณะองคมนตรีทั้งหมด ประกอบด้วยผู้ทรงเกียรติและทรงความรู้ ซึ่งนำโดยประธานองคมนตรี พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์

สำหรับตำแหน่งองคมนตรีนั้น เริ่มมีขึ้นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตอนนั้นเรียกว่า “ปรีวีเคาน์ซิล” หรือ ที่ปรึกษาในพระองค์ ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น องคมนตรีสภา

ส่วนคำว่า “องคมนตรี” เริ่มใช้ตั้งแต่เมื่อใดนั้นไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด แต่ก็ยึดจากรายงานการประชุมเสนาบดี เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม ร.ศ. ที่ 111 หรือ พ.ศ. 2435 และในประกาศการพระราชพิธีศรีสัจจปานกาล พระราชทาน พระไชยวัฒน์องค์เล็ก แลเครื่องราชอิศริยาภรณ์ และตั้งองคมนตรี เมื่อ ร.ศ. ที่ 111 ปรากฏว่ามีการใช้คำว่า “องคมนตรี” แล้ว