“วันช้างไทย” 13 มีนาคม ช้างเผือกคู่พระบารมีพระมหากษัตริย์ไทย

“วันช้างไทย” ช้างเผือก?

ช้างเผือก ถือว่าเป็นช้างมงคล นอกจากช้างเผือกมีลักษณะพิเศษตามตำราคชลักษณ์ ประกอบด้วย

• ตาขาว
• เพดานปากขาว
• เล็บขาว
• ขนขาว
• พื้นหนังขาว
• ขนหางขาว
• อัณฑโกสขาว หรือคล้ายสีหม้อใหม่

ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ การกำเนิดของช้างสร้างโลก เล่าขานว่า พระนารายณ์บรรทมอยู่ในเกษียรสมุทร ทรงแสดงเทวฤทธิ์อธิษฐาน ด้วยเทวฤทธิ์ให้ดอกบัวผุดขึ้นที่พระอุทร ดอกบัวนั้นมี 8 กลีบ 173 เกสร จึงนำดอกบัวนั้นไปถวายพระอิศวร พระอิศวรจึงแบ่งดอกบัวนั้นเป็น 4 ส่วน ส่วนหนึ่ง 8 เกสร เป็นของพระอิศวร ส่วนหนึ่ง 24 เกสร เป็นของพระพรหม ส่วนหนึ่ง 8 เกสร เป็นของพระนารายณ์ ส่วนหนึ่ง 133 เกสร เป็นของพระเพลิง (พระอัคนี) โดยมหาเทพทั้งสี่ได้สร้างช้าง 4 ตระกูล ประกอบด้วย พรหมพงศ์ วิษณุพงษ์ อัคนีพงศ์ และ อิศวรพงศ์

นอกจากนี้ ช้างเผือกยังเป็นช้างที่สำคัญในงานพระราชพิธี และช้างเผือกยังมีฐานะเป็นเครื่องเชิดชูเกียรติประดับบารมีของพระมหากษัตริย์มาตั้งแต่อดีต รวมไปถึงช้างเผือกยังเป็นอีกสัญลักษณ์ 1 ในแก้ว 7 ประการ

ทุกรัชกาลเมื่อมีช้างเผือกเข้าสู่พระบารมี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีสมโภชขึ้นระวาง ตามโบราณราชประเพณี พระราชทานนามเป็น พระยาช้างต้น หรือนางพระยาช้างต้น

ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระมหากษัตริย์ไทย มีช้างคู่พระบารมีประจำรัชกาล ดังนี้

• รัชกาลที่ 1 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงมีช้างเผือก 10 ช้าง
• รัชกาลที่ 2 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงมีช้างคู่บารมี 6 ช้าง
• รัชกาลที่ 3 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีช้างคู่บารมี 20 ช้าง
• รัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีช้างคู่บารมี 15 ช้าง
• รัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีช้างคู่บารมี 19 ช้าง
• รัชกาลที่ 6 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีช้างคู่พระบารมีประจำรัชกาล 1 ช้าง
• รัชกาลที่ 7 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีช้างคู่พระบารมีประจำรัชกาล 1 ช้าง พระเศวตคชเดชน์ดิลก
• รัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีช้างเผือก 10 ช้าง

และ รัชกาลที่ 10 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พบ พลายเอกชัย เข้าข่ายช้างสำคัญ

ซึ่งหากพิจารณาตามความเชื่อในศาสนาพราหมณ์ ที่กำหนดช้างตามตำราคชลักษณ์ช้าง 4 ตระกูล คือ อิศวรพงศ์ พรหมพงศ์ วิษณุพงศ์ และ อัคนีพงศ์ นายธนบดี พรหมสุข ประธานกรรมการศูนย์อนุรักษ์ช้าง บริษัทช้างทองคำ ประเทศไทย จำกัด ระบุว่า พลายเอกชัย จัดอยู่ในตระกูล พรหมพงศ์ เพราะมีผิวหนังอ่อนนุ่ม หน้าใหญ่ ท้ายต่ำ ขนอ่อนละเอียด เส้นเรียบ ขนขึ้นขุมละ 2 เส้น โขมดสูง คิ้วสูง มีกระเต็มตัว งาเรียวรัด อกใหญ่ หลังโก่งก้านกล้วย โดยช้างทั่วไปจะมีรูระบายอากาศที่เพดานเหงือก 2 รู แต่ว่า พลายเอกชัย จะมีรูระบายเพียง 1 รู ถือเป็นคุณลักษณะพิเศษ ด้านอุปนิสัยและเสียงร้องดังคำรามไม่เหมือนช้างทั่วไป

รวมถึงเสียงกรนที่แตกต่างจากช้างเชือกอื่น ตามคชลักษณ์ กำหนดไว้ว่า เวลาช้างหลับ ต้องมีเสียงกรนประดุจเสียงแตรสังข์ ถือว่าเป็นมงคล ด้วยลักษณะทางกายที่โดดเด่น พลายเอกชัย ยังเป็นที่เกรงขามของช้างเชือกอื่นในศูนย์อนุรักษ์ช้าง มีความเฉลียวฉลาด สุขุมและใจดี

ระหว่างนี้ อยู่ในขั้นตอนตามระเบียบ “พลายเอกชัย” ได้รับการดูแลเป็นพิเศษ หากผลการตรวจสอบครบสมบูรณ์ ว่า พลายเอกชัยเป็นช้างสำคัญ ตามตำราคชลักษณ์ ทางบริษัท จะได้ดำเนินการขอพระราชทานน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวาย “พลายเอกชัย” เป็นช้างคู่พระบารมี รัชกาลที่ 10