“Monkey B” ชายวัย 37 ปี ถูกกัดติดเชื้อโคม่า ลิงในไทยมีเชื้อ?

ลิงในไทยมีเชื้อหรือไม่?

นพ.วีรวัฒน์ มโนสุทธิ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข กล่าวถึงกรณีลิงกัดที่ฮ่องกงติดเชื้อโคม่า ทำให้เกิดข้อกังวลในไทย เนื่องจากมีลิงจำนวนมาก และมีรายงานลิงไล่กัดคน ว่า เชื้อไวรัส “Monkey B” เป็นเชื้อไวรัสที่อยู่ในตระกูลเดียวกับโรคเริม ทำให้สัตว์ตะกูลลิง เช่น ลิงกัง ลิงแสม เหมือนการป่วยโรคเริมในคน เช่น มีแผลตามปาก เยื่อบุช่องปาก ทวาร เป็นต้น เชื้อนี้ก็จะปนอยู่ในสารคัดหลั่งของลิง ไม่ว่าจะมีอาการป่วยหรือไม่ป่วยก็ตาม เช่น น้ำมูล น้ำลาย อุจจาระ ดังนั้น คนที่ถูกกัด หรือถูกข่วนก็มีความเสี่ยงรับเชื้อจากลิงเข้าสู่ร่างกาย ส่วนโอกาสที่เชื้อนั้นจะก่อโรค ขึ้นอยู่กับว่า ลิงตัวนั้นมีอาการป่วยมากน้อยแค่ไหน

โดยหากสัตว์ป่วยมากก็มีโอกาสปลดปล่อยเชื้อออกมาทางสารคัดหลั่งได้เยอะ อีกปัจจัยหนึ่งคือ แผลที่คนถูกกัด หากใหญ่ หรือลึกมาก ก็มีโอกาสติดเชื้อมากกว่าแผลตื้น และหลังถูกกัดถูกข่วนแล้วมีการทำความสะอาดแผลถูกต้องตามมาตรฐานหรือไม่ ไม่มีการฟอกสบู่ ใช้น้ำยาฆ่าเชื้อบริเวณเยื่อบุให้ครบถ้วน ก็มีโอกาสติดเชื้อมากกว่าคนที่ทำความสะอาดแผลครบถ้วน

สำหรับสถานการณ์ลิงในไทย มีเชื้อไวรัสบี หรือไม่ อยู่ระหว่างสืบค้นข้อมูล แต่เท่าที่มีการรายงานในต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา สุ่มตรวจลิงสายพันธุ์พวกนี้พบว่า มีเชื้อประมาณ 10% บางรายงานน้อยกว่านี้ บางรายงานก็มากกว่านี้ แต่เฉลี่ยก็อยู่ที่ 10% ในการติดเชื้อไวรัสตัวนี้

อย่างไรก็ดี ปัจจุบันโรคนี้ยังไม่ได้ถูกระบุว่า จะต้องเป็นโรคเฝ้าระวัง แต่กรมควบคุมโรคก็มีการติดตาม ว่าหากมีการระบาดก็สามารถยกระดับได้

ในลิงมีหลายโรคที่สามารถก่อโรคในคนได้ ซึ่งไวรัสบี เป็นเพียงไวรัสหนึ่งตัวในกลุ่มไวรัสในลิงที่แพร่สู่คน นอกจากนี้ยังมีไวรัสตับอักเสบ โรคไข้เหลือง อีโบลา ฝีดาษวานร พิษสุนัขบ้า และกลุ่มแบคทีเรีย ปรสิต พยาธิ ด้วย

คงเน้นย้ำในเรื่องการทำความสะอาดแผล หากถูกลิงกัด ให้ล้างด้วยแอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อ หากไม่มีก็ให้ใช้น้ำสบู่ หรือน้ำสะอาดทำความสะอาดแผล โดยปล่อยให้น้ำไหลผ่านแผลประมาณ 10 – 15 นาที เพื่อช่วยลดการปนเปื้อนเชื้อ แล้วใช้เบตาดีน หรือแอลกอฮอล์ เช็ดทำความสะอาด และควรไปที่โรงพยาบาลเพื่อประเมินแผล และการรับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก วัคซีนพิษสุนัขบ้า เป็นต้น